सुनिता तुलाधर, ललितपुर, कार्तिक ३ गते ।
थेरवादी बुद्ध धर्ममा वर्षातको ३ महिना उपसम्पदा प्राप्त भिक्षुहरु कुनै एक विहारमा विनयपूर्वक वर्षावास बस्नुपर्ने विनय रहेको छ र सो वर्षावासपछि उक्त विहरमा भिक्षु संघलाई दाता उपासकोपासिकाले कथिन चीवर दान गर्ने परम्परा रहेको छ । यो कथिन दान कोजाग्रत पूर्णिमाको भोलिदेखि सकिमिला पूर्णिमासम्म एक महिना (१) भित्रमा सम्पन्न गर्नुपर्दछ ।
यही नियमानुसार हिजो कौलागा पारुका दिनदेखि देशभरका थेरवादी विहारहरुमा कथिन चीवर दान शुरु भएको छ । यसक्रममा हिजो ललितपुरको सुनागुथिस्थित बौद्धजन विहारमा कथिन दान सम्पन्न भएको छ । भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविर विनयपूर्वक ३ महिना वर्षावास बस्नुभएर पुरा गर्नुभएको उपलक्ष्यमा बुद्ध धर्म संघ जूम परिवारले उक्त दानको आयोजना गरेका हुन ।
उक्त विहारका विहारप्रमुख भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविरले उपस्थित उपासकउपासिकाहरुलाई शील प्रदान गरी कार्यक्रम शुभारम्भ गर्नुका साथै धर्मदेशना पनि गर्नुभएको थियो भने भिक्षु नन्द महास्थविरले बुद्ध पुजा गराउनु भएको थियो ।
उहाँले भिक्षुहरुले धारण गर्ने चीवरको रंग अरहत ध्वजाको प्रतीक, अनित्यताको स्वभाव प्रकट गरेको, आगोको प्रतीक, गाँठो नभएको – निग्रन्थ आदिको प्रतीक रहेको बताउनुहुँदै दानको महिमा, आनिशंसका बारेमा उहाँले उपस्थित उपासकउपासिकाहरुलाई धर्मदेशना गर्नुभएको थियो ।
सो कार्यक्रममा अखिल नेपाल भिक्षु महासंघका अध्यक्ष भिक्षु धम्मसोभन महास्थविरले कथिन चीवर दानको वाक्य वाचन गराउनुभएपछि दाताहरुले भिक्षु महासंघलाई चीवर दान गरेका थिए । उहाँले नै अष्टपरिष्कारको वाक्य पनि वाचन गराउनुभएको थियो ।
साथै कार्यक्रमको अन्तमा उक्त विहारका विहार प्रमुख भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविरले पुण्यानुमोदन गराउनुभएको थियो ।
उक्त उत्सवमा ८९ जना अष्टपरिष्कारका दाताहरुले भिक्षु महासंघलाई अष्टपरिष्कार दान गरेका थिए । त्यसपछि कार्यक्रममा उपस्थित उपासकउपासिकाहरुले भिक्षु गण एवं अनागारिका गुरुमाहरुलाई दानप्रदान गरेका थिए ।
कथिनोत्सवको शुरुमा कथिन चीवरलाई बाजागाजाका साथ सुनागुथि क्षेत्रमा शोभायात्रा निकालिएको थियो ।
थेरवाद बुद्ध धर्ममा भिक्षुहरुको तीन महिने वर्षावास पुरा भएको उपलक्ष्यमा कथिन चीवर दानको आयोजना गरिन्छ । यस दानलाई बौद्ध धर्ममा ठूलो पुण्य कार्यको रुपमा लिईन्छ ।
Tag: Sunita
-
थेरवाद बुद्ध धर्मानुसारको कथिन चीवर दानोत्सव हिजोदेखि देशभर शुरु, पहिलो कथिन दान बौद्धजन विहारमा सम्पन्न
-

यसवर्षको पहिलो ‘कथिन चीवर दान’ सुनागुथिस्थित बौद्धजन विहारमा सम्पन्न
सुनिता तुलाधर, ललितपुर, कार्तिक १३ गते ।
यसवर्षको प्रथम कथिन चीवर दान ललितपुरको सुनागुथिस्थित बौद्धजन विहारमा आज सम्पन्न भएको छ । भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविरले उक्त विहारमा विनयपूर्वक ३ महिना वर्षावास पुरा गर्नुभएको उपलक्ष्यमा सो कथिन चीवरको आयोजना गरिएको हो ।
ललितपुर, बालकुमारी निवासी सुष्मा श्रेष्ठ बज्राचार्य लगायत परिवारहरुले उक्त कथिन चीवर दानको आयोजना गरेका हुन ।
सो कार्यक्रममा नेपालका आठौं संघनायक एवं बोधिचर्या विहार, बनेपाका विहार प्रमुख भिक्षु बोधिसेन महास्थविरले उपस्थित उपासकउपासिकाहरुलाई शील प्रदान गरी शुभारम्भ गर्नुभएको थियो । यसैगरी भिक्षु सुमेध महास्थविरले बुद्ध पुजा गराउनु भएको थियो ।
कथिन चीवर दानको महिमा, आनिशंसका बारेमा भिक्षु सोमरत्नले उपस्थित उपासकउपासिकाहरुलाई धर्मदेशना गर्नुभएको थियो । कथिनदानसँग सम्बन्धित संयुक्त निकायको तिंसमत्तसुत्तका पालि गाथाहरु वाचन गर्नुहुँदै उहाँले उपासकउपासिकाहरुद्वारा गरिने यस कथिनदानका कारण भिक्षुहरुको श्रमणधर्म पालनामा सहजता हुने बताउनुभयो । यसदानको आनिशंस भिक्षुहरुलाई पनि ५ प्रकारले प्राप्त हुने तथा दाताहरुलाई पनि ५ प्रकारले नै फल प्राप्त हुने उहाँले धर्मदेशनाका क्रममा बताउनुभयो ।
साथै कार्यक्रमको अन्तमा उक्त विहारका विहार प्रमुख भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविरले पुण्यानुमोदन गराउनु भएको थियो ।
उक्त उत्सवमा ८० जना अष्टपरिष्कारका दाताहरुले भिक्षु संघलाई अष्टपरिष्कार दान गरेका थिए । त्यसपछि कार्यक्रममा उपस्थित उपासकउपासिकाहरुले भिक्षु गण एवं अनागारिका गुरुमाहरुलाई दानप्रदान गरेका थिए ।
कथिनोत्सवको शुरुमा कथिन चीवरलाई बाजागाजाका साथ सुनागुथि क्षेत्रमा शोभायात्रा निकालिएको थियो ।
थेरवाद बुद्ध धर्ममा भिक्षुहरुको तीन महिने वर्षावास पुरा भएको उपलक्ष्यमा कथिन चीवर दानको आयोजना गरिन्छ । यस दानलाई बौद्ध धर्ममा ठूलो पुण्य कार्यको रुपमा लिईन्छ ।यसवर्षकाे कथिन समय तालिका
-
‘असल जीवनका लागि परियत्ति शिक्षा (नैतिक शिक्षा) को आवश्यकता र उपादेयता’ विषयक ‘विद्यालयहरुका लागि सचेतना’ कार्यक्रम
सुनीता तुलाधर, असार १४ गते, काठमाण्डौ ।
‘अभिभावकहरु आफ्ना छोराछोरीहरु असल भएको तथा उनीहरुका नराम्रा कुराहरु सुन्न नपरोस भन्ने चाहना राख्छन । जसका लागि उनीहरुको आचरण राम्रो हुनुपर्छ, जुन सानो अवस्थादेखि नै नैतिकताको शिक्षा दिएमा मात्रै सम्भव हुनसक्छ । यही परिप्रेक्षलाई ध्यानमा राखी विद्यालयस्तरदेखि नै परियत्ति शिक्षा (नैतिक शिक्षा) को ज्ञान दिनुपर्ने आवश्यकता रहेकाले सबै विद्यालयहरुले परियत्ति शिक्षाको पठनपाठन गर्नुपर्दछ ।’
काठमाण्डौको मीनभवनस्थित विश्वशान्ति विहारमा हिजो काठमाण्डौ महानगरपालिकासँगको सहकार्यमा नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षाले आयोजना गरेको ‘असल जीवनका लागि परियत्ति शिक्षा (नैतिक शिक्षा) को आवश्यकता र उपादेयता’ विषयक ‘विद्यालयहरुका लागि सचेतना’ कार्यक्रममा अनागारिका ञाणवती गुरुमाले कार्यक्रम गर्नुपर्नाको उद्देश्य प्रष्ट पार्नुभयो ।
कार्यक्रममा अखिल नेपाल भिक्षु महासंघका अध्यक्ष एवं ने.बौ.प.शि.का शिक्षाध्यक्ष भिक्षु धम्मसोभन महास्थविरले जुन शिक्षा बालबालिकाहरुलाई दिनुपर्ने हो, त्यो शिक्षा आफूले नै पहिला राम्ररी आचरण गरेर दिएमा त्यो शिक्षा महत्वपूर्ण हुन जाने ओवाद–उपदेश दिनुभयो ।
कार्यक्रममा सहभागी हुनुभएका सम्पूर्णमा साधुवाद दिनुहुँदै ने.बौ.प.शि.का केन्द्रीय परीक्षा नियन्त्रक भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरले परियत्ति शिक्षा पढाइरहेको विद्यालयहरुमा विद्यार्थीहरुको आचरण, व्यवहार राम्रो भएकोले अरु विद्यालयहरु पनि परियत्ति शिक्षा पढाउन उत्सुक रहेको बताउनुभयो । साथै परियत्ति शिक्षा, नैतिक शिक्षा, बुद्ध शिक्षा पढाएमा धेरै विद्यार्थीहरुको आचरण व्यवहार राम्रो भएर त्यहाँको शिक्षकहरुलाई पनि सजिलो हुने तर्फ इंगित गर्नुहुँदै सचेतना कार्यक्रमको आयोजना गरिएको उहाँले भन्नुभयो ।
त्यस्तै डा. सबिता धाख्खाले त्यो शिक्षा असल शिक्षा नै होइन जसले मानिसको व्यवहारमा परिवर्तन गर्दैन भने भन्नुहुँदै परियत्ति शिक्षाको माध्यमले विद्यार्थीहरुको चरित्र निर्माण गरी असल नागरिक बनाउन सकिने बताउनुभयो । उहाँले उक्त कार्यक्रममा परियत्ति शिक्षाको महत्व र उद्देश्यबारे व्याख्या गर्नुभएको थियो ।
भास्सरा मा.वि.का उप–प्रधानाध्यापक निशा बज्राचार्यले आफ्नो विद्यालयमा परियत्ति शिक्षा पढाइरहको र ध्यान अभ्यास पनि गराइरहेकोले विद्यार्थीहरुको शीलस्वभाव, व्यवहारमा राम्रो प्रगति भएको अनुभव सुनाउनुभयो । साथै असल शील स्वभावका विद्यार्थीहरु भएकाले कलेजहरुले भास्सरा मा.वि.लाई खोजी खोजी आएर उनीहरुकहाँ भास्सराका विद्यार्थीहरु पठाइदिनुपर्यो भनेर अनुरोध गर्न आउनु भनेको विद्यालयका लागि ठूलो उपलब्धि भएको कुरा उहाँले व्यक्त गर्नुभयो ।
उक्त कार्यक्रममा विभिन्न विद्यालयका प्रधानाध्यापक, शिक्षकशिक्षिकाहरु तथा आयोजकहरुबीच अन्तत्र्रिmया पनि गरीएको थियो । अन्तक्र्रियाको क्रममा जगत सुन्दर ब्वनेकुथिका प्रधानाध्यापक सुनीता मानन्धरले परियत्ति शिक्षाले आफ्ना विद्यार्थीहरु अनुशासित भएको र शिक्षकशिक्षिकाहरुलाई पनि यो शिक्षा पढाइएमा उनीहरुले विद्यार्थीहरलाई अझ प्रभावकारी ढंगले अध्यापन गराउन सक्नेतर्फ औंल्याउनुभयो ।
अर्का विद्यालय प्रतिनिधि चाँदनी मा.वि.का प्रधानाध्यापक लक्ष्मी लामिछानेले परियत्ति शिक्षाको प्रमाणपत्र ने.बौ.प.शि. को तर्फबाटै प्रमाणित भएको प्रमाणपत्र विद्यार्थीहरुलाई दिइएमा उनीहरु पछि विश्वमा जहाँ गएपनि बुद्ध जन्मेको देशका विद्यार्थी रहेछौ भनी उच्च मूल्याङ्कन गरिनेछ भन्नुभयो ।
अन्तक्र्रियामा विद्यालय प्रतिनिधिहरुले सोधिएको प्रश्नहरुको जवाफ आयोजकले दिएका थिए ।
कार्यक्रमलाई सुष्मा बज्राचार्य र गुजेश्वरी श्रेष्ठले सहजीकरण गर्नुभएको थियो । -
अ. धम्मवती गुरुमाको जन्मदिनको उपलक्ष्यमा साप्ताहिक अभिधम्म पाठ धर्मकिर्ति विहारमा शुभारम्भ
असार १३ गते, काठमाण्डौ ।
अ. धम्मवती गुरुमाको ९० औं जन्मदिनको उपलक्ष्यमा भिक्षुसंघद्वारा साप्ताहिक अभिधम्म पाठ आजदेखि धर्मकिर्ति विहार, श्रीघल, काठमाण्डौमा शुभारम्भ भएको छ ।
कार्यक्रमको शुरुवातमा अखिल नेपाल भिक्षु महासंघका अध्यक्ष धम्मसोभन महास्थविरले मानिसको जन्म लिई अभिधम्म पाठ पढ्न पाउनु दुर्लभ भएको र धम्मसङ्गणी भनेको धर्मको नीति भएको र त्यसमा मनोवैज्ञानिक रुपमा व्याख्या गरिएको छ भनी धर्मदेशना दिनुभयो ।
आज अभिधम्म अन्तर्गत ‘धम्मसङ्गिणी पाठ’ नेपालका उप संघनायक भिक्षु गुणघोष महास्थविर, भिक्षु धम्मसोभन महास्थविर, भिक्षु राहुल महास्थविर, भिक्षु उपतिस्स महास्थविर, भिक्षु सद्धातिस्स महास्थविर, भिक्षु कोलित महास्थविर, भिक्षु मेधंकर, भिक्षु शान्तसिद्धार्थ, भिक्षु शान्तशोभन, भिक्षु गौतमले सामूहिक पाठ गर्नुभएको थियो ।
साप्ताहिक अभिधम्म पाठ असार १३ गतेदेखि १९ गतेसम्म र २० गते बज्रयान महायान पाठ बिहान ७ बजेदेखि १० बजेसम्म हुनेछ ।

अ. धम्मवती गुरुमाले २०१८ सालमा नै तत्कालिन बर्मा (हालको म्यानमार) बाट उच्च धार्मिक शिक्षा ‘सासनधज धम्माचरिय’ उत्तीर्ण गर्नुभएको थियो । नेपाल फर्किनु भइसकेपछि उहाँले बुद्ध शासनको प्रचारप्रसारमा धेरै ठूलो योगदान दिइरहनु भएको छ । विशेष गरेर महिलाहरुलाई जागरणमूलक सशक्तिकरण गरी बुद्ध शासनमा प्रव्रजित गराउने तर्फ पनि योगदान दिनुभएको छ ।
उहाँ म्यानमार सरकारबाट ‘अग्गमहागन्थवाचक पण्डित’, नेपालभाषा परिषदबाट ‘भाषाथुवाः’, स्वयम्भू ज्ञानमाला भजनको तर्फबाट ‘ज्ञानमाला रत्नवत सिरपाः’बाट पनि सम्मानित हुनुहुन्छ ।


-
थेरवाद बुद्धिष्ट एकेडेमीकाे पालि भाषाका आचार्यहरू स्नातकाेत्तर तह पहिलाे समूहद्वारा सम्मानित
सुनीता तुलाधर, ललितपुर, असार १० गते ।
थेरवाद बुद्धिष्ट एकेडेमीका पालि भाषाका १३ जना आचार्य (शिक्षकशिक्षिका)हरुलाई गुरु पुर्णिमाको उपलक्ष्य समेत पारी हिजाे एक समारोहका बीच ‘आचरियगुणो अनन्तो’ भन्दै ‘कतञ्ञुता पण्णं (कृतज्ञता पत्र)’ सहित सम्मान गरिएको छ । ललितपुरको सुनागुथिस्थित बौद्धजन विहारमा उक्त एकेडेमीको ‘पालि बौद्ध अध्ययन’ मा स्नातकोत्तर तह पुरा गरेको पहिलो समूहका विद्यार्थीहरुले आयोजना गरेको ‘आचार्यहरुको सम्मानसहित कृतज्ञता ज्ञापन र पालिभाषा उत्थानको लागि छलफल’ कार्यक्रममा यसरी आफ्ना पालि भाषाका आचार्यहरुलाई सम्मान गरिएको हो ।
सम्मानित हुनेहरुमा भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविर, भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविर, भिक्षु संकिच्च महास्थविर, भिक्षु निग्रोध महास्थविर, भिक्षु सिरि वजिर स्थविर, भिक्षु सरणंकर स्थविर, अनागरिका अग्गञाणी, अनागारिका विमलञाणी, अनागारिका मधुभाणिनी, आचरियो सुवर्ण लाल बज्राचार्य, आचरियो मदन रत्न मानन्धर, आचरियो महेन्द्र रत्न शाक्य, आचरियो त्रिरत्न मानन्धर हुनुहुन्छ ।
दसौं वर्षदेखी पालि भाषा सिकाइरहेकोको फल आज मात्रै पाएकोमा प्रमुदित हुनुहुँदै आचार्य भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविरले पालि भाषा अध्ययन गरेर तिपिटकलाई आफ्नै मातृभाषामा अनुवाद गरी जनमानसमा पुर्याउन सक्यौं भने यही नै पालि अध्ययनको सफलता हुने आशीर्वचन दिनुभयो ।त्यस्तै स्नातकोत्तर विद्यार्थीको तर्फबाट गुरु आचार्यलाई पालि भाषामै सम्मान व्यक्त गर्नुहुँदै अ. कुसलञाणी गुरुमाले बुद्धवचन संग्रहित भएको भाषा ‘पालिभाषा’ रक्षार्थ आचार्यहरुको प्रयत्न र ज्ञान अनुकरणीय रहेको बताउनुभयो । उहाँहरुको अनुग्रहले आफैले तिपिटकको सुत्त, जातक, धम्मपदट्ठकथा पढेर अर्थ समेत बुझ्न सकेकोमा कृतज्ञभाव प्रकट गर्नुभयो ।
नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षा र थेरवाद बुद्धिष्ट एकेडेमीले पालिभाषाको अभिवृद्धिमा संरहानीय कार्य गरीरहेको छ । र यसमा सबैको एकताको बलले पालिभाषाको प्रचार सँगसँगै बुद्धशासन अझ सुदृढ हुँदै जानेमा उहाँले विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।
समारोहमा पालि भाषामै गुरु आचार्य र गुरुमाका साथै उपस्थित सबैलाई स्वागत गर्नुहुँदै अर्का पालि विद्यार्थी सुष्मा बज्राचार्यले पालिभाषाको अभिवृद्धिको लागि सक्दो प्रयास सँधै नै गर्ने प्रतिज्ञा गर्नुभयो ।
अर्का पालि भाषाका विद्यार्थी डा. रीना तुलाधरले १३ जना गुरु गुरुमाहरुले पालि कक्षा संचालनमा गर्नुभएको योगदानको स्मरण गर्दै कृतज्ञता ज्ञापन गर्नुभयो । थेरवाद बुद्धिष्ट एकेडेमीमा स्नातकोत्तर कक्षा संचालनका लागि प्रयास गर्नुभएका गुरुहरु तथा उक्त कक्षाका पहिलो समूहमा अध्यापन गर्नुभएका सबै गुरु तथा गुरुमाहरुले धेरै नै मेहेनत गरेर सिकाउनु भएकोमा पहिलो समूहका विद्यार्थीहरुका तर्फबाट कृतज्ञभाव उहाँले व्यक्त गर्नुभयो ।
समारोहमा सबै गुरु आचार्य तथा गुरुमाहरुलाई पालि भाषामा नै लेखिएको ‘कतञ्ञुता पण्णं (कृतज्ञता पत्र)’ अर्पण गरिएको थियो ।
उक्त समारोहमा अ. ञाणवती गुरुमा, अ. चम्पावती गुरुमा, नरेन्द्र बहादुर तण्डुकार लगायतले बोल्नुभएको थियो भने आभा अवालेले कार्यक्रम संचालन गर्नुभएको थियो ।

-
नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षाको ६० औं दीक्षान्त तथा पुरस्कार वितरण
न्यूजअफ । जेठ २१ गते, काठमाण्डौ ।
अखिल नेपाल भिक्षु महासंघद्वारा संचालित नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षाको बु.सं. २५६६ सालको ६० औं दीक्षान्त तथा पुरस्कार वितरण समारोह हिजो विश्वशान्ति विहार, मीनभवन, काठमाण्डौमा सम्पन्न भएको छ ।
परियत्ति सद्धम्म कोविद उपाधिमा प्रथम हुनुभएका प्रशान्त देव शाक्य र परियत्ति सद्धम्म पालक उपाधिमा बोर्डप्रथम हुनुभएका सुनीता तुलाधर शिल्पकार लगायत अन्य कक्षा १ देखि १० सम्म बोर्डमा आउन सफल भएका विद्यार्थीहरुलाई उक्त समारोहमा ने.बौ.प.शि. का शिक्षाध्यक्ष एवं अ.ने.भि. महासंघका अध्यक्ष भिक्षु धम्मशोभन महास्थविरले स्वर्ण, रजत तथा कास्य पदक प्रदान गर्नुभएको थियो ।
उक्त समारोहमा मन्तव्य राख्नुहुँदै शिक्षाध्यक्ष भिक्षु धम्मशोभन महास्थविरले परियत्ति शिक्षामा उत्तीर्ण भएका विद्यार्थीहरुले सिकेका ज्ञानहरु आचरणमा ल्याई आफ्नो जीवन सफल गर्नेछ भन्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले परियत्ति शिक्षाको अध्ययनले सम्पूर्ण दुःख निर्मूल गर्न सिक्ने शिक्षा भगवान बुद्धले दिनुभएको उपदेश हो र यो सम्पूर्ण मानवजातिका लागि नभई नहुने शिक्षा हो भन्नुभयो ।समारोहका प्रमुख अतिथि शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्री अशोक कुमार राईले परियत्ति शिक्षाको दीक्षान्त समारोहमा उपस्थित हुन पाउँदा अत्यन्त सन्तोष लागेको बताउनुहुँदै प्रचलित मूल धारका शिक्षामा यति धेरै हामी डुब्यौं कि अरु शिक्षा प्राणली पनि छन् भन्ने कुरा नै हामीले बिर्सेको अवस्था छ । आफू को हो भन्ने कुरा थाहा पाएमा उसले प्राप्त गरेका ज्ञानको सही सदुपयोग गर्न सकिने तर यी कुराहरु मूलधारको शिक्षा प्रणालीले सिकाउन सकिरहेको छैन । त्यसैले बौद्ध शिक्षा लगायतका शिक्षा प्रणालीलाई कसरी सन्तुलित रुपमा पाठ्यक्रममा समावेश गरी लान सकिन्छ भनी छलफल भइरहेको र यसका लागि परियत्ति शिक्षाका पदाधिकारीहरुसँग निरन्तर सम्पर्कमा रहने वचन उहाँले दिनुभयो ।

ने.बौ.प.शि.का सचिव एवं पाठ्यक्रम निर्माण तथा पाठ्यपुस्तक प्रकाशन उपसमितिका संयोजक भिक्षु धर्मगुप्त महास्थविरले भगवान बुद्धको उपदेश आफ्नै भाषामा अनुवाद सहित संग्रह गरेका कारण चाइनिज, बर्मीज आदि भाषाहरु धेरै विकास भएको उल्लेख गर्नुभयो । साथै कोरियामा काठमा कुँदिएको तथा म्यानमारमा सिंगमरमरमा कुँदिएको तिपिटक ग्रन्थ हेर्न विश्वबाट लाखौं पर्यटकहरु जाने गरेको, जसले ती देशहरुको आयस्रोत बढेको तर्फ औंल्याउनु हुँदै तिपिटकबाट आयआर्जन समेत गर्न सकिने उदाहरण दिनुभयो ।
यसवर्षको परियत्ति गतिविधिको प्रतिवेदन ने.बौ.प.शि.का केन्द्रीय परीक्षा नियन्त्रक तथा परीक्षा तथा दीक्षान्त उपसमितिका संयोजक भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरले प्रस्तुत गर्नुहुँदै यसवर्षदेखि परीक्षाको समयतालिकामा हेरफेर भएको र कक्षा २, ३ तथा ९ को पाठ्यक्रमलाई पनि परिमार्जन गरिएको बताउनुभयो ।
त्यस्तै नेपालका लागि म्यानमारका राजदूत ऊ सिन ऊले परियत्ति शिक्षा सबैको लागि आधारभूत शिक्षा रहेको र यसले मानिसको नैतिक आचरण राम्रो बनाउने भन्नुभयो भने परीक्षा तथा दीक्षान्त उपसमितिका सहसंयोजक अमिता धाख्खाले उक्त समारोहका लागि सहयोग गर्नुहुने काठमाणडाै महानगरपालिका लगायत सम्पूर्ण दाताहरू तथा सबैलाई साधुवाद दिनुभएको थियो ।
उक्त समारोहमा शिक्षाध्यक्ष भिक्षु धम्मशोभन महास्थविरले पञ्चशील प्रदान गर्नुका साथै परियत्ति प्रतिज्ञाको वाचन पनि गराउनु भएको थियो भने कक्षा १ देखि कक्षा १० सम्म बोर्डमा आएकाहरुलाई पदक, प्रमाणपत्र, चैत्य, पुस्तक तथा नगद पुरस्कारहरु दिइएको थियो । साथै प्रमुख अतिथि एवं अतिथिहरूलाइ मैत्री चिन्ह पनि प्रदान गरिएकाे थियाे ।यसवर्ष परियत्ति परीक्षामा कूल सहभागी २८९९ परीक्षार्थीहरुमा २६२७ जनाले परीक्षा उत्तीर्ण गरेका थिए ।
परियत्ति प्रतिज्ञा
‘नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षा अध्ययन गरी मैले भगवान बुद्धको उपदेशहरु सिक्ने मौका पाएँ । यसको लागि अखिल नेपाल भिक्षु महासंघ हार्दिक कृतज्ञता ज्ञापन गर्दछु । नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षाबाट प्राप्त ज्ञानलाई मैले आफ्नो शारीरिक, वाचसिक र मानसिक कर्मले पालन गर्नेछु । मैले यो ज्ञान मेरो परिवार र समुदायलाई पनि सिकाउनेछु । यसरी नै परियत्ति शिक्षाको विद्यार्थी भएको नाताले बुद्धधर्मको विकास र संरक्षणमा सदा संलग्न भई सक्दो योगदान दिने कार्यमा निरन्तर लाग्नेछु ।’ -
विश्वशान्ति विहारका भिक्षुसहितको टोलीले माझखण्डको पोखरी डाँडा र चिहान डाँडामा ध्यान
सुनीता तुलाधार, ललितपुर, मंसिर २२ ।
विश्वशान्ति विहारका विहार प्रमखु भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरको नेतृत्वमा भन्तेगुरुमाहरुका साथै ४५ जना श्रामणेरहरु र उपासकउपासिकाहरुले ललितपुरको बागमती गाउँपालिकास्थित माझखण्ड बुद्ध (धातुचैत्य) विहार नजिकको पोखरी डाँडा र चिहान डाँडामा ध्यान गरेका छन । भिक्षुसहितको टोलीले मंगलवार पोखरी डाँडा र बुधवार चिहान डाँडामा ध्यान गरेको हो ।
ध्यान गर्नुअघि माझखण्ड बुद्ध (धातुचैत्य) विहारबाट स्थानीय पोखरीडाँडा र चिहान डाँडासम्म पदयात्रा गरेका थिए ।
‘अरण्य गतो वा रुख मूल गतो वा’ अर्थात ‘जंगलमा वा रुख मुनि’ बसी भिक्षुहरु ध्यान बस्छन भनेर महासतिपट्ठान सुत्तमा भगवान बुद्धले देशना गर्नुभएजस्तै सहभागी सबै जना रुख मुनि गएर ध्यान बस्नु भनेर भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरले दिनुभएको निर्देशनानुसार श्रामणेर, उपासकउपासिकाहरु रुख मुनि ध्यान बस्नु भएको थियो ।
सो अवसरमा त्यस स्थानमा रहेका ज्ञात अज्ञात सम्पूर्ण सत्व प्राणीहरुको मंगल कामना सहित ‘चतुरारक्खा भावना’ तथा ‘त्रिरण गमन’ पाठ समेत गरिएको थियो ।
त्यसैगरी ‘गच्छन्ति वा गच्छामिति पजानाति अर्थात गइरहेको बेला गइरहेको छु’ भनि होस राख्दै पदयात्रा गरेर चिहान डाँडाको जंगलमा ‘मरणानुस्सति ध्यान भावना’ बसेका थिए । जंगलमा, चिहान वा मसानमा ध्यान बस्दा आफूपनि एकदिन मर्नुपर्छ भन्ने विचार मनमा विकास हुने र एकान्तमा वा शून्य ठाउँमा बस्दा हुने डर त्रास हटाउन पनि यसप्रकारको ध्यान भावनाले फाइदा पुग्ने भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरले बताउनुभयो ।
भगवान बुद्धको पालादेखि भिक्षुहरु समसान वा चिहानमा गएर ध्यान गर्ने गरेको बताउनु हुँदैं भिक्षु वजिरसिरिले समसानमा गएर ‘सोसानिकाङ्ग’ ध्यान गर्दा अरु विधिले भन्दापनि यसले क्लेशलाई चाँडै नै हटाउन सकिने उपदेश दिनुभयो । उहाँले राग चरित्र भएका आफ्नो शरीरप्रति अति नै आशक्त भएकाहरुलाई समसानमा गएर ध्यान गर्नु उपयुक्त हुने र मरेका मानिसहरुलाई हेरेर ध्यान गर्दा आफूपनि भोलिका दिनमा मर्नुपर्ने कुरा मनमा याद आउँदा हाम्रा मनमा रहेका कयौं क्लेशहरु कमजोर भएर हराएर जाने उपदेश दिनुभयो ।
सो अवसरमा भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरको नेतृत्वमा सामूहिक रुपमा ‘मैत्री भावना’ पाठ गरिएको थियो भने त्यस स्थानमा रहेका ज्ञात अज्ञात सम्पूर्ण सत्व प्राणीहरुको मंगल कामना एवं पुण्यमा सहभागी होउन भनेर पुण्यानुमोदन पनि गरिएको थियो ।
समूहमा गई समसानमा बसी ध्यान गर्दा पनि मनमा डर नभएको कुरा ध्यानमा सहभागीहरुको अनुभव रहेको थियो । समसानमा ध्यान गर्दा पनि भन्ते श्रामणेरहरु लगायत उपासकउपासिकाहरुको मुहार शान्त नै देखिन्थ्याे । -
माझखण्डका बासिन्दालाई ताइवानको झेन कुओ विहारको सहयोग वितरण
सुनीता तुलाधर, ललितपुर, मंसिर २२ .
ललितपुरको बागमती गाउँपालिकामा अवस्थित प्राचिन बौद्ध विहार माझखण्ड धातुचैत्य विहारमा बुधवार स्थानीय बासिन्दाहरुलाई ताइवानको झेन कुओ विहारका भिक्षु कुआङ्ग सिङ्गले पठाउनु भएको खाद्य सहयोग वितरण गरिएको छ ।
विश्वशान्ति विहारका विहार प्रमुख भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरको नेतृत्वमा पुगेको विश्व शान्ति विहारका समूहले स्थानीय ११४ घरपरिवारलाई प्रति घर २५ किलोको १ बोरा चामल, २ लिटर तेल र २ किलो मास दाल सहयोग वितरण गरेको हो ।
सो अवसरमा भिक्षु बोधिज्ञान महास्थविरले ताइवानका भिक्षु कुओले विभिन्न स्थानका मानिसहरुलाई अन्न दान दिने क्रममा माझखण्डका बासिन्दालाई पनि अन्न दान पठाउनुभएको जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार भिक्षु निग्रोध महास्थविर र विकास महर्जनको पहलमा ताइवानबाट प्राप्त उक्त सहयोग माझखण्डमा वितरण गरिएको हो ।
कार्यक्रममा अन्न दानको विषयमा धर्मदेशना दिनुहुँदै भिक्षु वजिरसिरिले ‘संसारको सबैभन्दा ठूलो दुःख, ठूलो रोग भनेको भोको पेट हुनु हो’ भन्नुभयो । पेट भोको भएमा आनन्द नआउने र भोजनले मात्रै शरीरमा शक्ति आउने उहाँले बताउनुभयो ।‘सब्बे सत्ता आहारा ठितिका’ अर्थात ‘सबै प्राणीहरु आहार, खानाका कारण बाँचिरहेका छन ।’ त्यसैले स्वस्थ खानाले शरीर स्वस्थ हुनुको साथै कुशल कर्महरु गर्नका लागि मद्दत पुग्दछ भने अस्वस्थ खानाले शरीर मात्र नभई दिमागलाई पनि हानी नोक्सानी पुग्छ,’ उहाँले भन्नुभयो ।
उहाँले शरीरलाई मात्र राम्रा खाना नभई मनलाई समेत राम्रा खाना दिनुपर्ने कुरा उपदेश दिनुभयो । यसको लागि विहारमा गएर राम्रा शिक्षा दिनुपर्ने बताउँदैं उहाँले उच्चकर्म गरी धर्मकर्म गर्नपनि राम्रो खाना खानुपर्ने र यही कारण ताइवानका भन्तेले अन्न सहयोग पठाउनुभएको जानकारी दिनुभयो ।
कार्यक्रममा ताइवानको नेपाली प्रतिनिधि विकास महर्जन, विहारका अध्यक्ष चन्द्रबहादुर स्याङ्गताङ्ग एवं बागमती गाउँपालिका वडा नं. ५ का वडाअध्यक्ष नवराज तिमिल्सिना लगायतले बुद्ध धर्म र दानको महिमाबारे चर्चा गर्नुभएको थियो । -
बाैद्ध निबन्ध प्रतियोगितामा पुष्प रत्न प्रथम
सुनीता तुलाधर, काठमाण्डौं, मंसिर १८
लुम्बिनी नेप्लिज् बुद्धधर्म सोसाइटी, युके र युवक बौद्ध समूह काठमाण्डौले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको ‘मानसिक स्वास्थ्यको लागि बुद्ध शिक्षा’ विषयक निबन्ध प्रतियोगिताका विजयीहरुलाई शनिवार काठमाण्डौको भृकुटीमण्डपस्थित बुद्ध विहारमा आयोजित कार्यक्रममा पुरस्कृत गरिएको छ ।
प्रतियोगितामा पुष्प रत्न तुलाधर प्रथम हुनुभयो भने दोश्रो दीना कंसाकार, तेश्रो जमुना गोसाईं र सरोज कुमार बज्राचार्यले सान्त्वना पुरस्कार जित्नु भएको थियो ।
कार्यक्रममा बुद्ध विहारका विहार प्रमुख भिक्षु कोण्डन्य महास्थविरले विजयी सबै प्रतियोगीहरुलाई पुरस्कार तथा प्रमाणपत्र प्रदान गर्नुभएको थियो । साथै सोसाईटीका उपाध्यक्ष अमृत रत्न स्थापितले विजयीहरुलाई नगद पुरस्कार प्रदान गर्नुभएको थियो ।
सो अवसरमा भिक्षु कोण्डन्य महास्थविरले बुद्ध शिक्षालाई “जीवन जिउने कला”का रुपमा हामीले दैनिक जीवन सफलतापूर्वक, सुखी भई अघि बढाउन महत्वपूर्ण हुने बताउनुहुँदै मानसिक स्वास्थ्य वा मानसिक विकास वा मानसिक संस्कार जुनसुकै अवधारणामा काम गरेतापनि हामीले मनलाई सम्हालेर कसरी अघि बढ्ने, मनलाई कसरी नियन्त्रणमा राखी अघि बढ्ने आदि कुराहरुलाई प्रतियोगीहरुले आ–आफ्ना निवन्धमा राम्ररी नै प्रस्तुत गरेको बताउनुभयो ।
निर्णायक मण्डलका सदस्य अमिता धाख्वाले कसरी प्रतियोगीतामा सम्मिलित निवन्धहरुको मूल्यांकन गरियो भन्ने विषयमा प्रकाश पार्नुहुँदै केही अंकले मात्रै प्रथम दुतिय भएको उल्लेख गर्नुभयो । कार्यक्रममा निर्णायक मण्डल लगायत विजयी प्रतियोगीहरुले पनि आ–आफ्ना मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । -
करुणा बौद्ध केन्द्र, भकुण्डेचौरमा एकदिवसिय पवित्र महापरित्राण पाठ
सुनीता तुलाधर, मंसिर ११ गते आइतवार, काठमाण्डाै ।
काठमाण्डौको भकुण्डेचौरस्थित करुणा बौद्ध केन्द्र (करुणा विहार)मा मंसिर १० गते शनिवार एकदिवसिय पवित्र महापरित्राण पाठ सम्पन्न भएको छ । काठमाण्डौ त्रिपुरेश्वर निवासी रत्नदेवी तुलाधरलगायत उज्वल राज तुलाधर, निशा तुलाधर, सम्झना स्थापित, सुशीला तुलाधर, युनिशन राज तुलाधर एवं परिवारको आयोजनामा विश्वका सम्पूर्ण सत्वप्राणीहरुको कल्याणार्थ र दुःखबाट मुक्त होस भन्ने मंगलकामना सहित तथा आफ्ना दिवंगत नातेदारहरूकाे सुगित कामना सहित सो पवित्र महापरित्राण पाठ गरिएको हो ।
भिक्षु भद्दिय महास्थविरले उपस्थित उपासकउपासिकाहरुलाई पञ्चशील प्रदान गरी शुभारम्भ गर्नुभएको उक्त महापरित्राण पाठको उद्देश्य, आनिशंस (फल) र महत्वबारेमा धर्मदेशना दिनुहुँदै उहाँले प्रकाश पार्नुभएको थियो ।
उहाँले धर्मदेशनाको क्रममा परित्राण भनेको चारैदिशाबाट आउने भय, बिघ्नबाधा हटाउने होे भन्नुहुँदै दाताहरुको तर्फबाट पनि ३ वटा अंग पुरा भएको हुनुपर्ने र भिक्षुहरुको तर्फबाट पनि ३ वटा अंग पुरा भएमा मात्रै यसको पुण्यफल सही रुपमा प्राप्त गर्न सकिने बताउनुभयो ।
त्यस्तै महापरित्राणका आयोजक उज्वल राज तुलाधरले विहारमा आउँदा भन्तेहरुको संगतबाट केही थाहा नपाएकाहरुले पनि धेरै कुराको ज्ञान लिन सक्ने बताउनुभयो । भगवान बुद्धको पवित्र वचन, धर्मदेशना महापरित्राण पाठ उपासकउपासिकाहरुको कानमा पर्दा कुनै न कुनै रुपमा उहाँहरुको हृदय परिवर्तन सकारात्मक तर्फ होस भनेर विहारमा नै कार्यक्रम गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
अखिल नेपाल भिक्षु महासंघका अध्यक्ष भिक्षु धम्मशोभन महास्थविरले महापरित्राण पाठ शुरु गर्न दाताहरुलाई प्रार्थना पाठ वाचन गराउनुभएपछि शुरु भएको उक्त पाठ कार्यक्रममा शुरुको चरणमा महापरित्राण मण्डपभित्र महासंघका अध्यक्ष भिक्षु धम्मशोभन महास्थविर, उपाध्यक्ष भिक्षु शीलभद्र महास्थविर लगायत भिक्षु महासंघद्वारा सामूहिक महापरित्राण पाठ गरिएको थियो । यसपछि दुई दुईजना भिक्षुहरुको ७ वटा समूहबाट युगल महापरित्राण पाठ गर्नुभएको थियो भने अन्तमा पुनः भिक्षुहरुले सामूहिक पाठ गर्नुभएको थियो ।
सो समूहमा पहिलो भिक्षु संघरक्षित महास्थविर र भिक्षु मेधंकर, दोश्रो भिक्षु शान्त सिद्धार्थ र भिक्षु शान्त शोभन, तेश्रो भिक्षु भद्दिय महास्थविर र भिक्षु सागर महास्थविर, चौथोमा भिक्षु धम्मशोभन महास्थविर र भिक्षु शीलभद्र महास्थविर, पाँचौंमा भिक्षु पञ्ञासार र भिक्षु गवेसको, छैठौंमा भिक्षु नारद र भिक्षु लक्खण तथा सातौंमा भिक्षु सुमंगल, भिक्षु उत्तमो, भिक्षु प्रसन्न, भिक्षु सुद्दिको भन्तेहरुले महापरित्राण पाठ गर्नुभएको थियो ।
भिक्षु महासंघबाट सामूहिक रुपमा आह्वान सूत्र पाठ गरी सामूहिक रुपमा शुरु भएको उक्त पवित्र महापरित्राण पाठमा दाताहरु रत्नदेवी तथा परिवार एवं उपस्थित उपासकउपासिकाहरुले भिक्षु महासंघलाई दान प्रदान पनि गरेका थिए ।
साथै दाता रत्नदेवी तुलाधर परिवारले भिक्षु महासंघको स्वास्थ्य कोषको लागि १ लाख रकम अनेभिमका अध्यक्ष भिक्षु धम्मशोभन महास्थविरलाई दान गर्नुभयो । उहाँहरुले करुणा बौद्ध केन्द्रमा निर्माण हुँदै गरेको अनागारिका भवनको लागि पनि १ लाख रकम उक्त केन्द्रका अ. चन्द्रशीला गुरुमांलाई दान गर्नुभयो । उक्त कार्यक्रममा सुबन राज तुलाधरले पनि आफ्नी आमा स्व. सुनकुमारी तुलाधरको सुगतिको कामना गर्दै केन्द्रलाई नगद दान गर्नुभयो ।
कार्यक्रमको अन्तमा भिक्षु कोण्डन्य महास्थविरले अष्ट परिष्कार भिक्षुहरुको लागि आधारभूत आवश्यक वस्तु रहेको र यो बिना भिक्षुहरुको जीवन सहज रुपमा अगाडि बढाउन गाह्रो हुने भएकोले यसको धेरै नै महत्व रहेको कुरा संक्षिप्त धर्मदेशनामा उल्लेख गर्नुभयो । साथै उहाँले यसको वाक्य वाचन गराउनुभएपछि १२ जना दाताहरुले अष्ट परिष्कार दान गर्नुभएको थियो भने उहाँले सम्पूर्ण उपासक उपासिकाहरुलाई पुण्यानुमोदन गराउनु भएपछि पवित्र महापरित्राण पाठ सु–सम्पन्न भएको थियो । कार्यक्रममा विभिन्न विहारबाट पाल्नु भएका भिक्षुहरु, अनागारिका गुरुमांहरु तथा श्रद्धालु उपासकउपासिकाहरुको बाक्लो उपस्थिति रहेको थियो ।
कार्यक्रम अघि भिक्षुहरु, अनागारिका गुरुमाहरु एवं उपासकउपासिकाहरुबाट सामूहिक बुद्धपूजाका साथ दाताहरुले पवित्र महापरित्राणको पुस्तक एवं बुद्धका प्रतिमाहरु आ–आफ्ना शीरमा राखी करुणा बौद्ध केन्द्र परिक्रमा गरेर महापरित्राण स्थलभित्र प्रवेश गरेका थिए ।
स्मरण रहोस, महापरित्राण पाठमा भगवान बुद्धले धर्मदेशना दिनुभएको जम्मा ३० वटा सुत्रहरु भिक्षुहरु धर्ममण्डपमा बसेर दिनभरी अटुट रुपमा पाठ गरिने गरिन्छ ।





