भक्तपुर, असार १७
भक्तपुर नगरपालिकाको नगरसभाले आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को बजेट बिहिवार सर्वसम्मतले पारित गरेको छ । नगर उपप्रमुख रजनी जोशीले गत असार १० गते प्रस्तुत बजेट नगरसभाको बिहिवार बसेको बैठकले आवश्यक छलफल गरी पारित गरेको हो ।
उपप्रमुख रजनी जोशीले प्रस्तुत गर्नुभएको रु. १ अर्ब ९३ करोड २० लाखको बजेटले स्वास्थ्य, शिक्षा र सम्पदा संरक्षणलाई प्राथमिकता दिएको छपन्न गरी अस्पताल सञ्चालनमा ल्याउन आवश्यक बजेट विनियोजन गरेको छ भने ख्वप अस्पताल कोभिड युनिटमा स्थापना गरिएको अक्सिजन प्लान्टबाट उत्पादित अक्सिजन नगरबासीलाई निःशुल्क प्रदान गर्ने नीति लिएको छ ।
बजेटलाई सभामा निर्णयार्थ प्रस्तुत गर्नुभन्दा पहिले उपप्रमुख जोशीले सभासदहरुले राखेका विभिन्न जिज्ञासा र प्रश्नहरुको जवाफ दिनुभएको थियो । सो अवसरमा उपप्रमुख जोशीले नगरपालिकाको बजेट नगरको आवश्यकता अनुरुप तयार गरिएको जिकिर गर्नुभयो । उहाँले बजेट कार्यान्वयनका लागि सभासदहरुले दिनुभएका सुझावलाई कार्यान्वयन गर्ने प्रतिवद्धता समेत व्यक्त गर्नुभयो ।
सभाको विशेष समयमा सभासद्हरु इन्द्रबहादुर प्याठले बाल सेवक विद्यालय पायक पर्ने ठाउँमा स्थानान्तरण गर्नुपर्ने, गंगालक्ष्मी बमनुले सल्लाघारी क्षेत्रको दायाँबायाँमा वृक्षारोपण गर्नुपर्ने र ऐतिहासिक सम्पदाहरुको नामाकरण पुरानै हुनुपर्ने, पञ्चमाया दुवालले लिवाली आवास क्षेत्रको सबै सडकमा कालोपत्रे गर्नुपर्ने, शिवप्रसाद बालाले खानेपानी आपूर्तिलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने र नयाँ पुल बनाउँदा पुराना पुललाई सम्पदाको रुपमा संरक्षण गर्नुपर्ने, कृष्णगोपाल चौगुठीले वडा नं. ३ स्थित तेखापुखु फल्चा पुनःनिर्माणका लागि बजेट छुट्याउनुपर्ने र ज्ञानकुमार मगजुले नगरका वडाहरुको आकारअनुरुप बजेट विनियोजन हुनुपर्ने, वडा नंं. १० स्थित दिपंकर मन्दिर परिसरमा ढुंगा छपाईंको लागि बजेट व्यवस्था गर्ने विषयमा ध्यानाकर्षण गराउनुभएको थियो ।
लक्ष्मी गारु, भक्तपुर, असार १७
गत बैशाख १२ गते बिहान पौने ५ बजे भक्तपुर कमलविनायक डेरागरी बस्ने सुनिता (नाम परिवर्तन) मर्निङ वाक जाँदै थिए । कमलविनायकस्थित प्लानिङको भित्रि बाटो पैदल हिँडीरहेको अवस्थामा मोटरसाइकलमा आएका एक पुरुषले छातीलगायतका संवेदनशील अंगमा समाई फरार भए ।
सुनिताले तत्काल घटनाको बारेमा प्रहरीलाई जानकारी गराउनुभयो । तर मोटरसाइकल नम्बर र ती पुरुषको हुलिया पत्ता नलाग्दा प्रहरीले अनुसन्धान जारी राखेपनि पक्राउ भने गर्न सकेको थिएन ।
त्यस्तै गत असार ४ गते बिहान ५ः४५ बजेको समयमा भक्तपुरस्थित एक एफएम रेडियोमा कार्यरत महिला पत्रकार सरला (नाम परिवर्तन) कार्यालय जाँदै गर्दा अरनिको राजमार्गस्थित आदर्शचोक नजिक जगातीबाट सूर्यविनायकतर्फ जाँदै गरेको मोटरसाइकल अचानक मोडेर अश्लिल शब्द उच्चारण गर्दै सरलाको पिछा गरे । सरला डरले अलि छिटो छिटो हिँड्छन, तर ती पुरुषले अगाडिबाट बाटो छेकी अभद्र व्यवहार मात्र गरेन आफ्नो यौनाङ्ग देखाएर दुव्र्यवहार समेत गरे ।
त्यही बेला मोवाईल निकाल्दै फोटो खिचेर प्रहरीलाई जानकारी गराउने धम्की दिएपछि ती पुरुष मोटरसाइकल तिब्र गतिमा हुँक्याई फरार भए । सरलाले भाग्दै गरेका पुरुषको मोटरसाइकलको नम्वरसहितको फोटो खिच्न भ्याउनुभयो तर अल्फावेट प्रष्ट देखिएन ।
पिडित सरलाले घटनाको चार दिनपछि नेपाल पत्रकार महासंघ जिल्ला शाखा भक्तपुरको अगुवाईमा प्रहरीमा लिखित उजुरी दिनुभयो । मोटरसाइकलको नम्बरको आधारमा अनुसन्धान र खोजतलास गर्दा अन्ततः प्रहरी ती पुरुषलाई पक्राउ गर्न सफल भएका छन । ती पुरुषलाई भक्तपुरको कमलविनायकबाट मंगलवार पक्राउ गरिएको महानगरिय प्रहरी वृत्त जगातीका प्रहरी नायव उपरिक्षक राजेश थापाले बताउनुभयो ।
पक्राउ पर्नेमा रामेछाप सुनापति गाउँपालिका–५ रुपाकोट घरभई हाल चाँगुनारायण नगरपालिका–६ भत्केको पाटी नजिक बस्ने ३६ वर्षिय चमार सिं तामाङ छन ।
‘गत पुसदेखी यस्ता उजुरी आएपछि धेरै प्रयास गरेका थियौं अहिले आएर पक्राउ गर्न सफल भयौं,’ प्रनाउ थापाले भन्नुभयो । भक्तपुरको कमलविनायक र च्याम्हसिंह क्षेत्रमा बटुवा महिला तथा बालबालिकाहरुको संवेदनशिल अंगमा समाई दुव्र्यवहार गरेका घटना भएको भन्दै पिडितहरुको उजुरी बढेपछि घटनामा संलग्नलाई रेकी गरेर पक्राउ गर्न तीन महिला प्रहरी जवानलाई आधुनिक पहिरनमा घटनास्थलमा परिचालन गरेको प्रनाउ थापाले बताउनुभयो ।
अनुसन्धानका क्रममा तामाङले गत पुसदेखी बिहान उज्यालो नहुँदै र साँझ अँध्यारो भएपछि मोटरसाइकलमा सवार भई एकान्तस्थानमा पैदल हिँडीरहेकी महिला तथा बालिकाहरुको संवेदनशील अंगहरुमा समाउने र छातीलगायतका अंगहरुमा हिर्काएर भाग्ने गरेको खुल्न आएको प्रनाउ थापाले जानकारी दिनुभयो ।
प्रनाउ थापाका अनुसार तामाङले १४ वर्षिया बालिकादेखी ६० वर्षिय महिला समेतलाई दुव्र्यवहार गरेको खुल्न आएको छ । शुरुका केही घटनामा महिलाहरुको संवेदनशिल अंगमा समाएर दुव्र्यवहार गर्ने गरेका तामाङले पछिल्ला घटनाहरुमा भने यौनाङ्ग देखाउने गरेको पाईएको प्रनाउ थापाले बताउनुभयो ।
पछिल्लो घटनामा मोटरसाइलको अल्फावेट नखुलेपनि नम्बर खुलेपछि अनुसन्धानलाई थप तिब्रता दिएको बताउँदैं प्रनाउ थापाले भन्नुभयो, ‘केही शंकास्पदलाई सोधपुछ गर्नुका साथै सुक्ष्म तरिकाले अनुसन्धान गर्नेक्रममा आरोपीको पहिचान खुल्यो र पक्राउ गर्न सफल भयौं ।’
भाग्नेक्रममा मोटरसाइलको बत्ति निभाएर भाग्ने गरेकाले मोटरसाइकलको नम्बर पहिल्याउन नसकेको पिडित सुनिताले बताउनुभयो । ‘हेल्मेटको भाइजरले मुहार छोप्ने, कालो ज्याकेट लगाएर आउने, घटना गरे लगत्तै मोटरसाइकलको हेडलाईट निभाएर भाग्ने गर्दथे,’ सुनिताले भन्नुभयो ।
तामाङलाई पक्राउ गरेको खबरले एक दर्जन भन्दा बढी पिडित महिलाहरु बुधवार प्रहरीको सम्पर्कमा आएको र त्यसमध्ये ६ जनाले किटानी जाहेरी समेत दिएका छन । तामाङले एकै महिलालाई तीन पटकसम्म दुव्र्यवहार गरेको पिडित महिलाहरुले बताएका छन । सुनिताले भने, ‘मलाई यो मान्छेले तीन पटकसम्म हातपात गरे । एक पटक छातीमा हातपात गर्दा केही दिन छाति दुखेर सकस भएको थियो ।’
तामाङलाई अभद्र व्यवहार मुद्दामा जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा पेश गरेर प्रमुख जिल्ला अधिकारीबाट सात दिनको म्याद थप भएको प्रहरीले जनाएको छ । प्रहरीले तामाङलाई सार्वजनिक स्थानमा यौनाङ्ग देखाउन नहुने कसुरमा समेत मुद्दा चलाउने भएको छ । तामाङलाई ५ वटा अभद्र व्यवहार र एक वटा सार्वजनिक स्थानमा यौनाङ्ग देखाउन नहुने कसुरमा मुद्दा चलाउने तयारी भएको प्रहरीले जनाएको छ । भक्तपुरमा एकै पटक एक व्यक्तिलाई ६ वटा मुद्दामा कारवाही चलाएको सम्भवतः यो पहिलो घटना हुनसक्ने प्रहरीको दावी छ ।
यसैबीच नेपाल पत्रकार महासंघ जिल्ला शाखा भक्तपुरले घटनामा संलग्न तामाङलाई कडा भन्दा कडा सजायको माग गरेको छ । तामाङलाई पक्राउ गरे लगत्तै शाखा अध्यक्ष जगतकृष्ण प्रजापति र सचिव संजीप घिमिरे महानगरिय प्रहरी वृत्त जगताी पुगेर वृत्त प्रमुख प्रनाउ थापा समक्ष सो माग गरेको हो । ‘हेर्दा समान्य देखिएपनि यो एक प्रकारको जघन्य अपराध हो, यस्तो मनोवृत्तिका आरोपीलाई कडा भन्दा कडा कारवाही नगर्ने हो भने महिलाहरु स्वतन्त्रता पूर्वक हिँडडुल गर्न नसक्ने अवस्था आउन सक्छ,’ महासंघ अध्यक्ष प्रजापतिले भन्नुभयो ।
झापाकी लक्ष्मी पोखरेलको १२ वर्षको उमेरमा विवाह भयो तर विवाह भएको एक वर्षमै उहाँको श्रीमानको मृत्यु भयो । विधुवा महिलाले दोस्रो विवाह गर्न नहुने तत्कालिन समाजको परम्परावादी सोचका कारण लक्ष्मी आमाबुबासँगै माईतीमा बस्दै आउनुभयो । उहाँलाई माईतीमा बस्दा कुनै समस्या भएन । दाजुभाईले राम्रै व्यवहार गर्थे ।
लक्ष्मी पोखरेल
तर अवसरको खोजीमा दाजुभाईहरु सबै विदेश गए । दिदीबहिनीहरु पनि विवाह गर्दै आ–आफ्नो घरजम गर्न थाले । बुबाआमा रहुन्जेल लक्ष्मीलाई कुनै समस्या भएन । जब आमाबुबा दुवैको मृत्यु भयो, तब लक्ष्मीलाई एक्लो महशुस हुने र बिरामी हुँदा होस या दैनिक दिनचर्यामा तातोपानी तताएर दिने पनि कोही भएन ।
लक्ष्मीलाई कहिले काँही नातेदारतर्फका भाइहरुले गा¥हो सा¥हो पर्दा सहयोग गर्थे । सधैं उनीहरुको सहयोग लिनपनि व्यवहारिक नभएपछि लक्ष्मीले रोज्नुभयो वृद्धाश्रम । ७५ वर्षिय लक्ष्मी भक्तपुर आदर्शस्थित सिद्धि शालिग्राम ज्येष्ठ नागरिक वृद्धाआश्रम बस्न थालेको ३ वर्ष भईसकेको उहाँले बताउनुभयो ।
“नातेदारका भाईहरुलाई कति दुःख दिउँजस्तो लाग्यो । त्यही भएर मलाई हेर्ने ठाउँमा पु¥याईदिनु भने,” उहाँले भन्नुभयो, “उनीहरुकै सहयोगमा यो ठाउँमा आईपुगें ।” वृद्धाश्रममा मासिक १८ हजार शुल्क बुझाउनु परेको उहाँले बताउनुभयो । “अहिले मलाई खुट्टा दुख्ने, प्रेसर र सुगर रोग छ । कसले हेर्छ । कोही छैन मेरो । मेरो साहार भन्नु नै भगवान र यही आश्रम हो,” उहाँले भन्नुभयो ।
त्यस्तै सोही आश्रममा बस्दै आउनुभएकी अर्की आमा हुन ६४ वर्षिया सपना सिग्देल । काठमाण्डौंकी सपनाको हेटौंडाका युवकसँग मागी बिवाह भएको थियो । वैवाहिक जीवन ठिक ठाक चल्दै थियो । विवाहको अर्को वर्ष सपनाले छोरीलाई जन्म दिनुभयो । भनिन्छ, सन्तानको आगमनले वैवाहिक जीवनलाई थप खुसी र सुखी बनाउँछ, तर उहाँको जीवनमा त्यस्तो हुन सकेन । विवाहको अनुपम उपहारकोरुपमा पहिलो सन्तान छोरीको जन्मसँगै उहाँलाई श्रीमानले साथ छाडे ।
सपना सिग्देल
अग्नी साक्षी राखी जीवनको हरेक पलमा साथ दिने वाचा कसम खाई सातफेरा लगाएका श्रीमानले छोरीको जन्मसँगै छाडेपछि सपना माईतीको शरणमा पुग्नुभयो । छोरीसहित माईतीमा बस्दै आउनुभएकी सपनालाई बुबा छउञ्जेल खासै समस्या परेन ।
सपनाका बुबा राष्ट्र बैकमा जागिरे हुनुहुनथ्यो । बुबाको पेन्सनले सपना र उहाँकी छोरीलाई आवश्यक पर्ने सम्पूर्ण खर्च सपनाकी आमाले व्यहोर्दै आउनुभयो । तर लामो समय माईती बस्न बाध्य सपनालाई दाजुभाईको व्यवहार निकोलाग्न छाड्यो । आमालाई पनि घरमा छोराबुहारीको कचकचले दिक्क बनाएपछि उनै आमाले सपनालाई सिद्धि शालिग्राम ज्येष्ठ नागरिक बृद्धाआश्रम पु¥याउनुभयो ।
सपना वृद्धाआश्रममा आईपुगेको चार वर्ष भईसकेको आश्रमका प्रशासन प्रमुख अनिल राजभण्डारीले बताउनुभयो । वृद्धाआश्रम आएपनि कहीलेकाँही फोनमा आमासँग कुरा गरेर मन बहलाउने गरेका सपना डेढ वर्ष अघि आमाको मृत्यु भएपछि एक्लो महशुस गर्छिन । बेलबेलामा सपनालाई भेट्न आउने छोरीपनि गतवर्षको लकडाउनदेखी आउन छाडेपछि ६४ वर्षिया सपनामा एकान्तमा बरबराउने समस्या देखिएको राजभण्डारीले बताउनुभयो ।
श्रीमान्को हेटौंडामा जग्गा जमिन भएपनि कानुन बमोजिमको अधिकार नदिएको उहाँले बताउनुभयो । वृद्धाआश्रममा राखेर स्याहार सुसार गरे बापत लिने मासिक १२ हजार भने श्रीमानले पठाउने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
त्यस्तै पाटन लुक्सीकी ७८ वर्षिया सुर्जमायाँ श्रेष्ठ पनि ३ वर्षदेखी सोही आश्रममा बस्दै आउनुभएको छ । विवाहपछि एक छोरीलाई जन्म दिएकी श्रेष्ठ अहिले एक्लै हुनुहुन्छ । “विवाहपछि सन्तानको नाममा एउटी छोरी थिइन, त्यो पनि सानै उमेरमा भगवानलाई मन प¥यो,” उहाँले भन्नुभयो ।
आजभन्दा ४१ वर्ष अगाडि श्रीमान बितेर एक्ली भएकी श्रेष्ठ आश्रम आउनु भन्दा अघि ३० वर्षसम्म पाटन औद्योगिक क्षेत्रमा काम गरेर जीवन निर्वाह गर्दै आउनु भएको थियो । “सम्पत्तीको नाममा सानो घडेरी एउटा थियो, त्यो पनि जेठाजुलाई भाग लगाउनुपर्ने,” उहाँले भन्नुभयो, “जेठाजु भएसम्म घरमै बस्यौ । पछि उहाँको छोराछोरीहरुले हेरेन । वास्ता पनि गरेन । रोगी भएका कारण औषधी खर्च चाहिन्थ्यो । त्यो पनि भएन । आफ्नाले त हेरेन, अरुको के भर भनी आफु खुशी यहाँ बस्न आएँ ।’
सुर्जमाया श्रेष्ठ
सुर्जमायाँले अहिले आश्रमलाई मासिक १७ हजार तिर्नुपर्ने बाध्यता छ । त्यो शुल्क तिर्न संगोलको घर बेचेर आफ्नो भागमा आएको पैसा बैंकमा राखेको उहाँले बताउनुभयो । त्यही पैसा अहिले उहाँको जीवन जीउने आधार बनेको छ ।
सपना, सुर्जमाया र लक्ष्मी जस्तै दुर्गा सुवेदी पनि ४ वर्षदेखि आश्रमको साहारामा आफ्नो जीवन व्यतित गर्दै आउनुभएको छ । १५ वर्ष अघि श्रीमान वितेपछि छोरोको साहारामा बसेकी दुर्गालाई छोरोले पनि छोडेर गए । उहाँले भन्नुभयो, “सन्तानको नाममा भएको एउटा छोरो पनि चार वर्ष अघि सवारी दुर्घटनामा परेर मृत्यु भयो । त्यसपछि घरमा बस्ने वातावरण मिलेन । छोरोको साथीलाई भनेर यहाँ आएकी हुँ ।”
उमेरले ७२ वर्ष कट्नु भएकी दुर्गामा मुटु र मिर्गौलाको समस्या छ । घरमा बुहारी र नातिनीहरु छन । तर बुहारीको जागिर भएको र नातिनीहरु विदेश गएका कारण आफु आश्रममा बस्न आएको उहाँले बताउनुभयो । “बुहारीको जागिर छ । उनले मलाई रेखदेख गर्न भ्याउँदैन । नातिनीहरु पढ्न विदेश गईन । उनीहरुलाई पनि गाह्रो छ । त्यही भएर म यहाँ आएकी हुँ,” उहाँले भन्नुभयो ।
दुर्गा सुवेदी
उहाँले नातिनीहरुसँग फोनमा कुरा भने हुने गरेको बताउनुभयो । “कहिले काही फोनमा नातिनीहरुसँग कुरा हुन्छ । घर लिएर जान्छु भन्छे नानीहरुले हेरम के हुन्छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
उहाँले आश्रमलाई मासिक १५ हजार तिर्ने गरेको बताउनुभयो । “त्यो पैसा आफ्नै कमाईबाट जोगाएको रकमबाट तिर्ने गरेको छु,” उहाँले भन्नुभयो, “पहिला टियुको होस्टेलमा काम गर्दा खेरीको पैसा जोगाएर राखेकी छु । त्यही पैसाले आश्रमको शुल्क तिर्छु ।”
आश्रममा आउने अधिकांश ज्येष्ठ नागरिकहरु आफ्नै खुसीले आउने गरेको आश्रमका प्रशासन प्रमुख अनिल राजभण्डारीले बताउनुभयो । “आफ्ना छोराछोरी विदेशमा भएका, सन्तान नभएका र घरमा हेरचाह गर्ने कोही नभएका ज्येष्ठ नागरिकहरु स्वईच्छाले यहाँ आउँछन,” राजभण्डारीले भन्नुभयो ।
आश्रममा अहिले ३० आमा र ८ बुबा आश्रित छन । त्यस मध्ये अशक्त १२ जना रहेको राजभण्डारीले बताउनुभयो । “अशक्त ती १२ जना आमाबाका लागि दैनिक ३ जना कुरुवा २४ घण्टा खटिरहेका हुन्छन । अन्य बाआमाको हेरचााहका लागि २४ सै घण्टा ६ जना नर्स र ४ जना डाक्टरहरु खटाएका छौं,” उहाँले भन्नुभयो, “आश्रममा २६ जना कर्मचारी, स्वास्थ्यकर्मी कार्यरत छन ।”
आश्रमले आश्रममा बसेका ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई दिनको पाँच पटक खाना चिया नास्ता दिने गरेको राजभण्डारीले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार बिहान कालो चिया र बिस्कुट, आठ बजे दुध चिया, १० बजे खाना, २ बजे खाजा र आवश्यकता अनुसार कसैलाई रोटी त कसैलाई भात खुवाउने गरेको छ । आश्रित ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई नियमित खानाका साथै आवश्यकता अनुसार पोषण पनि दिने गरेको राजभण्डारीले बताउनुभयो । ज्येष्ठ नागरिकहरुको स्वास्थ्य विमा गरिएको र उपचारका क्रममा आवश्यक परेका औषधिहरु विदेशबाट समेत मगाएर दिने गरेको उहाँले बताउनुभयो । आश्रममा आश्रितहरुको जन्मदिन मनाउने र हरेक नेपाली चाडपर्व परम्परागत शैलीमा मनाउने व्यवस्था गरिएको छ ।
आश्रममा आश्रितहरुले शुल्क तिर्ने गरेको बताए पनि राजभण्डारीले भने निःशुल्क रुपमा आमाबुबाहरुलाई राखेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “इच्छा अनुसार दिनेको लिन्छौं । मासिक यति नै शुल्क भनेर तोकिएको छैन ।”
ज्येष्ठ नागरिकको संरक्षण र सामाजिक सुरक्षा गर्ने सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको ज्येष्ठ नागरिक सम्बन्धी ऐन २०६३ को दफा २० मा नेपाल सरकारले हेरचाह केन्द्र वा दिवा सेवा केन्द्र वा दुवै केन्द्रको स्थापना र सञ्चालन गर्न सक्ने व्यवस्था गरेको छ । तर भक्तपुरमा सरकारीस्तरमा कुनै केन्द्रको स्थापना र सञ्चालन गरेको छैन ।
भक्तपुर नगरपालिकाल ज्येष्ठ नागरिकहरूको हेरचाह र संरक्षणको लागि आदर निकेतन स्थापना गर्नेभएको छ । नगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७८÷०७९ को नीति तथा कार्यक्रममा ज्येष्ठ नागरिकहरूको हेरचाह र संरक्षणको लागि आदर निकेतनको व्यवस्था गर्ने उल्लेख गरेको छ भने वडा नं. ६ स्थित अँचा पोखरी परिसरमा आदर निकेतन संचालनको लागि ५० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोन गरेको छ ।
भक्तपुर, असार १६
युरोपको विभिन्न १० शहरमा जारी १६ औं संस्करणको युरोकप फुटबलको क्वाटरफाइनल समिकरण पुरा भएको छ । प्रिक्वाटरफाइनलको अन्तिम खेलमा मंगलवार राती युक्रेनले स्वीडेनलाई २–१ ले पराजित गरेसँगै युरोकपको क्वाटरफाइनल समिकरण पुरा भएको हो । क्वाटरफाइनलका खेलहरु दुई दिनको विश्रामपछि जुलाई २ बाट शुरु हुनेछ ।
क्वाटरफाइनलमा युक्रेनसँगै डेनमार्क, इटाली, चेक रिपब्लिक, बेल्जियम, स्पेन, स्विट्जरल्यान्ड र इंग्ल्यान्डले स्थान बनाए । प्रिक्वाटरफाइनलका केही अप्रत्यासित नतिजा पनि निस्के । विश्वविजेता फ्रान्स र युरोको साविक विजेता पोर्चुगल प्रिक्वाटरफाइनलबाटै बाहिरियो ।
प्रिक्वाटरफाइनलमा डेनमार्कले वेल्सलाई ४–० ले पराजित गर्दै क्वाटरफाइनलमा स्थान बनाएको हो । त्यस्तै इटालीले संघर्षपुर्ण खेलमा अष्ट्रियालाई अतिरिक्त समयमा २–१ ले पराजित गर्दै क्वाटरफाइनल प्रवेश गरेको हो । प्रतियोगिताको दावेदार मध्येको एक नेदरल्यान्ड्सलाई चेक रिपब्लिकसँग स्तव्ध पार्दै क्वाटरफाइनलमा स्थान बनाए । चेकले दोस्रो हापको शुरुमा १० खेलाडीमा सिमित नेदरल्यान्ड्सलाई २–० ले हराए ।
युरोको साविक विजेता पोर्चुगल बेल्जियमसँग पराजित हुँदै घर फर्कियो । बेल्जियमले १–० को जित दर्ता गर्दै अन्तिम ८ मा पुग्यो । स्पेनले विश्वकपको उपविजेता क्रोएसियालाई अतिरिक्त समयमा ५–३ ले पराजित गर्दै ९ वर्षपछि युरोको क्वाटरफाइनल यात्रा तय ग¥यो ।
विश्वकप विजेता फ्रान्सको यात्रामा पनि स्विट्जरल्यान्डले पूर्णविराम लगाइदियो । एक समय ३–१ को अग्रता लिएको फ्रान्स अन्तिम समयमा सम्हालिन नसक्दा टाइब्रेकरमा हार व्यहोर्दै प्रतियोगिताबाट बाहिरियो । फ्रान्सका युवा फरवार्ड किलीयन एमबाप्पेले पेनाल्टी चुकाएका थिए । प्रिक्वाटरफाइनलको मात्र होइन यसपटकको युरोकपकै सनसनीपुर्ण नतिजा यो खेलको रहेको छ । इंग्ल्यान्डले जर्मनीलाई २–० ले स्तव्ध पार्दै क्वाटरफाइनलमा स्थान बनाए । इंग्ल्यान्डको जितमा कप्तान ह्यारी केन र रहिम स्टर्लिङले गोल गरे ।
युक्रेन क्वाटरफाइनलमा स्थान बनाउने अन्तिम टोली बने । उसले स्वीडेनलाई २–१ ले पराजित गरे । खेलको करिव करिव अन्तिम क्षणमा वैकल्पिक फरवार्ड आर्टेम दोभ्बिकले गोल गरेपछि युक्रेनले स्वीडेनलाई २–१ ले पराजित गर्दै युरोको क्वाटरफाइनलमा स्थान बनाएको हो ।
आक्रमक शुरुवात गरेको स्वीडेनलाई युक्रेनको डिफेन्स र गोलरक्षकको संयमित प्रदर्शनले अग्रता बनाउन रोकेको थियो । खेलको २७ औं मिनेटमा युक्रेनले ओलेक्जान्दर जिन्चेन्कोको गोलमा अग्रता लियो । पेनाल्टी क्षेत्रको दायाँ भागबाट कप्तान आन्द्रे यार्मालेन्कोले आउटसाइड फुटबाट दिएको क्रसलाई बायाँ विंगबाट जिन्चेन्कोले गोल गरेका थिए ।
खेलको ४२ औं मिनेटमा फोर्सबर्गले गोल गर्दै स्वीडेनलाई खेलमा फर्काए । उनले पेनाल्टी क्षेत्र बाहिरबाट गरेको प्रहार डिफेन्डरलाई डिफ्लेक्ट हुँदै गोलमा परिणत भएको थियो ।
दोस्रो हाफमा दुवै टोलीले एकपछि अर्को आक्रमण गरेपनि गोल गर्न नसक्दा खेल अतिरिक्त समयमा लम्बिएको थियो । अतिरिक्त समयको पहिलो हाफमा स्वीडेन १० खेलाडीमा समेटिएपछि युक्रेनले खेलमा दवाब बढाए ।
खेल ट्राइब्रेकरतर्फ लम्कँदै गर्दा अतिरिक्त समयको दोस्रो हापको इन्ज्युरी समयमा दोभ्बिकले गोल गर्दै युक्रेनलाई जित दिलाए । उनले जिन्चेन्कोको क्रसमा गोल गर्दै युक्रेनलाई पहिलो पटक क्वाटरफाइनलमा युरोकपको पुर्याए ।
क्वाटरफाइनलका खेलहरु जुलाई २ देखी शुरु हुनेछ । क्वाटरफाइनलको पहिलो खेलमा स्विट्जरल्यान्ड र स्पेन भिड्नेछन । सेन्ट पिटर्सवर्गमा हुने खेल नेपाली समयअनुसार राती ९ः४५ बजे हुनेछ । इटालीले बेल्जियमको सामना गर्नेछ । जुलाई २ मा यो खेल म्युनिखमा राती नेपाली समयअनुसार १२ः४५ बजे हुनेछ ।
चेकले जुलाई ३ मा डेनमार्कविरुद्ध खेल्नेछ । खेल बाकुमा राती ९ः४५ बजे हुनेछ । क्वाटरफाइनलको अन्तिम खेलमा युक्रेनले इंग्ल्यान्डको सामना गर्नेछ । रोममा हुने यो खेल राती १२ः४५ बजे हुनेछ ।
इंग्ल्यान्ड युरोकप २०२० को क्वाटरफाइनलमा प्रवेश गरेको छ । प्रतियोगिताको मंगलवार राती घरेलु मैदान वेम्बलीमा सम्पन्न खेलमा इंग्ल्यान्ड जर्मनीलाई २–० गोलले पराजित गर्दै क्वाटरफाइनल प्रवेश गरेको हो ।
इंग्ल्यान्डको जितमा रहिम स्टर्लिङ र ह्यारी केनले गोल गरे । पहिलो हाप बराबरीमा सकिएको खेलको ७५ औं मिनेटमा स्टर्लिङले गोल गर्दै इंग्ल्यान्डलाई अग्रता दिलाए ।
स्टर्लिङले मैदानको मध्यभागबाट तिब्र गतिमा बल अगाडि बढाउँदैं आफैंले बुनेको अवसरमा केन र ग्रिलिस हुँदै लुक शाको अन्तिम क्रसलाई गोलमा परिणत गरेका थिए । शाले बायाँ विंगबाट गरेको लो क्रसमा दुई डिफेन्डरसँगै गोलरक्षक नोएरलाई बिट गर्दै स्टर्लिङले गोल गरेका थिए ।
खेलको ८१ औं मिनेटमा जर्मनीले बराबरी गोल गर्ने सुवर्ण अवसर गुमाए । स्टर्लिङले दिएको निकै खराब ब्याक पासलाई हाभर्ट्जले नियन्त्रणमा लिँदै उपलब्ध गराएको बलमा थोमस मुलरले एक्लै अघि बढाउँदै वन भर्सेस वनको स्थितिमा गरेको अन्तिम प्रहार पोस्टभन्दा बाहिर जाँदा जर्मनी बराबरी गर्नबाट चुकेको थियो ।
खेलको ८६ औं मिनेटमा इंग्ल्यान्ड अग्रता दोब्बर पार्दै जित नजिक पुगे । शाले मिडफिल्डमा गनाब्रीबाट बल खोस्दै ग्रिलिसलाई पास दिए । ग्रिलिसको क्रसमा कप्तान केनले डाइभिङ हेड गर्दै बललाई जाली चुमाए र इंग्ल्यान्डलाई २–० को जित दिलाए । केनको जारी युरोमा यो पहिलो गोल हो ।
खेलमा दुवै टोलीले आक्रमक खेल पस्केको थियो । खेलको पहिलो हापमा दुवै टोलीले गोलका केही सुन्दर अवसर खेर फालेका थिए भने केही अवसरमा गोलकिपर बाधक बने । खेलको १६ औं मिनेटमा कप्तान म्यानुएल नोएरले सुन्दर बचाउ गर्दै इंग्ल्यान्डलाई अग्रता लिनबाट रोके । रहिम स्टर्लिङले पेनाल्टी क्षेत्र बाहिरबाट गरेको प्रहारलाई नोएरले आफ्नो बायाँतर्फ डाइभ दिँदै विफल पारेका थिए ।
ह्यारी मगाएरको २७ औं मिनेटमा गरेको हेडरले पोस्टको दिशा लिन सकेन । खेलको ३२ औं मिनेटमा जर्मनीका काइ हाभर्ट्जको पासमा टिमो वेर्नरले वन भर्सेस वनको स्थितिमा पेनाल्टी क्षेत्र भित्रबाट गरेको प्रहारलाई इंग्ल्यान्डका किपर पिकफर्डले विफल पारे ।
पहिलो हापको इन्ज्युरी समयमा इंग्ल्यान्डका कप्तान ह्यारी केनले अग्रता लिने अवसर सदुपयोग गर्न सकेनन् । स्टर्लिङले अघि बढाएको आक्रमणमा पेनाल्टी क्षेत्रभित्र अनमार्क रहेका केनले पहिलो टच नै खराब गरेपछि जर्मन डिफेन्सले बल क्लियर गरेर इंग्ल्यान्डलाई अग्रता लिन रोकेका थिए । इंग्ल्यान्ड ३–४–३ को सेट मैदानमा उतार्दै आक्रमक रणनीति बनाएको थियो भने जर्मनीले ३–४–२–१ सेट मैदानमा उतारेको थियो ।
भक्तपुर, असार १५
क्युवामाथि अमेरिकी नाकाबन्दीको विरोधमा भक्तपुर नगरपालिकाका नगरसभा सदस्यहरुले प्रस्ताव पारित गर्न माग गरेको छ । भक्तपुर नगरपालिकाको चालु १० औं नगरसभाको मंगलवारको बैठकमा नगरसभासदहरुले समसामयिक विषयमा छलफल गर्दै क्युवामाथि अमेरिकी नाकाबन्दी र चुरे क्षेत्रमा जथाभावी र अवैध रुपमा खुलेका क्रसर उद्योगको विरोधमा प्रस्ताव पारित गर्नुपर्ने माग गरेको हो ।
नगरप्रमुख सुनिल प्रजापतिको अध्यक्षतामा बसेको बैठकको विशेष समयमा सभासदहरुले नगरको शिक्षा, स्वास्थ्य, सरसफाइ, सम्पदा संरक्षण, खानेपानीलगायतका स्थानीय समस्याहरु र अन्य समसामयिक विषयहरुमा आ—आफ्नो धारणा राखेका थिए ।
सभाको विशेष समयमा बोल्नुहुँदै सभासद्हरु हरिरत्न गोर्खाली, श्यामसुन्दर मातां, सिद्धिराम अवालले नगर प्रहरी नियुक्ति गरी परिचालन गर्नुपर्ने, समय समयमा नगरका सडक बत्ती मर्मत गर्नुपर्ने, इन्द्रायणी पीठ अगाडिको ढुंगेधाराको निकास खोल्न सम्बन्धित निकायसँग आवश्यक छलफल गर्नुपर्ने, नपाद्वारा सञ्चालित कलेजमा सामाजिक ल्याबको व्यवस्था गर्नुपर्ने, वर्षाको समयमा हुने डुबान र सम्भावित जोखिम न्युनीकरणको लागि आवश्यक पहल गर्नुपर्नेलगायतको विषयमा ध्यानाकर्षण गराउनुभएको थियो ।
सभासद्हरु राजेन्द्र माक, पूर्णगोपाल राजचल, सूर्यप्रसाद श्रेष्ठ, गोविन्द दुवाल, रन्जना त्वातीले सार्वजनिक शौचालयहरुको सरसफाइ र आवश्यक सफाई मजदुर राख्नुपर्ने, मुख्य सडकपेटीमा वृक्षारोपणका साथै बिरुवाको स्याहार गर्नुपर्ने, विद्यालयहरुलाई लिम्पियाधुरा, लिपुलेक र कालापानी नेपालकै भूभाग भएको नक्साको विषयमा नयाँ पुस्तालाई पठनपाठन गराउनुपर्ने, पर्ति जग्गा संरक्षणमा विशेष जोड दिनुपर्ने धारणा राख्नुभएको थियो ।
बैठकमा नगरपालिकाद्वारा गठित शिक्षा, संस्कृति तथा स्वास्थ्य समितिका सदस्य रबिन्द्र ज्याख्व, निर्माण समितिका संयोजक उकेश कवां, युवा तथा खेलकुद समितिका संयोजक श्यामकृष्ण खत्री, कृषि तथा बजार अनुगमन समितिका संयोजक राजकृष्ण गोरा, न्यायिक समिति तथा अपांगता परिचयपत्र वितरणसम्बन्धी अस्थायी समन्वय समितिका संयोजक रजनी जोशीले सम्बन्धित समितिहरूबाट भएका कार्यहरूको प्रगति प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्नुभएको थियो । सभाको अर्को बैठक असार १७ गते बिहीबार दिनको १ बजे बस्ने गरी स्थगित भएको नगरप्रमुख प्रजापतिले बताउनुभयो ।
भक्तपुर, असार १५
भन्सार छली ल्याएका दुई वटा कारसहित महानगरिय अपराध महाशाखाले सोमवार चार जनालाई पक्राउ गरी सार्वजनिक गरेको छ । गोप्य सूचनाका आधारमा महाशाखाको टोलीले काठमाण्डौं गोपीकृष्ण हल नजिकबाट ग ३ च नम्बर प्लेट भएको सिल्भर रंगको क्रेटा कार र भक्तपुर सूर्यविनायक गणेशमन्दिर नजिकबाट प्रदेश ३–०१०२४ च ०२५३ नम्वर प्लेट भएको सेतो क्रेटा कारसँगै कारका धनी ४ जनालाई पक्राउ गरेको हो ।
पक्राउ पर्नेहरुमा भक्तपुर चाँगुनारायण नगरपालिका–२ बस्ने ४१ वर्षिय मधु सिलवाल, सूर्यविनायक नगरपालिका–८ बस्ने २४ वर्षिय अरुण खड्का, लम्जुङ सुन्दरबजार नगरपालिका–३ का ३३ वर्षिय कमलबाबु पुरी भन्ने कमलबाबु भट्ट र मोरङ कानेपोखरी गाउँपालिका–७ बस्ने ४१ वर्षिय रेवती रमण निरौला छन ।
प्रहरीले उनीहरुको साथबाट सवारी साधनको नक्कली दर्ता किताव समेत बरामद गरेको महाशाखाका प्रवक्ता प्रहरी उपरिक्षक (एसपी) कृष्णप्रसाद पंगेनीले जानकारी दिनुभयो । प्रहरीले गोपीहल नजिक बरामद गरेको ग ३ च नम्बर प्लेटको सिल्भर रंगको क्रेटा कारमा सवार कमलबाबु पुरीलाई पक्राउ गरी सोधपुछका क्रममा उनको बयानको आधारमा भक्तपुरको सूर्यविनायकबाट मधु, र अरुणलाई पक्राउ गरेको एसपी पंगेनीले बताउनुभयो ।
‘कमलबाबुले बयानका क्रममा अर्को कार मधु, अरुण र बिशाल खड्काको समूहलाई बिक्रि गरेको जानकारी दिएको र कमलबाबुमार्फत उक्त कार खरिद गर्ने बहानामा सम्पर्क गरी मधु र अरुणलाई पक्राउ गर्न सफल भएका हौं,’ एसपी पंगेनीले भन्नुभयो ।
अनुसन्धानका क्रममा दुई वटै कारको नक्कली सवारी दर्ता किताव रेवती रमणले बनाएको खुल्न आएपछि उनलाई पशुपति नजिकबाट पक्राउ गरिएको एसपी पंगेनीले बताउनुभयो । प्रहरीले उनको शान्तिनगरस्थित डेरामा छापामारी विभिन्न सरकारी कार्यालय, विश्वविद्यालय, र यातायात व्यवस्था कार्यालयका १९१ वटा छापलगायत विभिन्न शैक्षिक संस्थाका प्रमाणपत्र, सवारी चालक अनुमति पत्रलगायतका कागजपत्र बरामद गरेको छ ।
अनुसन्धानका क्रममा बजार ७० लाख मुल्य पर्ने क्रेटा कारलाई ४५ लाखमा बिक्रि वितरण गर्ने गरेको खुल्न आएको छ । महाशाखाले पक्राउ परेका चारै जनालाई लिखत सम्बन्धी कसुरमा थप अनुसन्धानका लागि महानगरिय प्रहरी परिसर टेकु पठाएको र पक्राउ परेकाहरुलाई भन्सार छली सवारी साधन चोरी पैठारी गरी ल्याएको आरोपमा भन्सार ऐन २०६४ बमोजिमको कसुरमा समेत अनुसन्धान भइरहेको एसपी पंगेनीले बताउनुभयो ।
लक्ष्मी गारु, भक्तपुर, असार १५
असार १५ को अवसरमा रोपाईंमा मात्र होइन घरघरमा दही चिउरा खाने लोकपरम्परा रहेको छ । केही वर्षदेखी असार १५ लाई सरकारले राष्ट्रिय धान दिवसको रुपमा पनि मनाउँदैं आएका छन । दही चिउरा खाने परम्पराले असार १५ मा बजारमा दहीको अत्याधिक माग हुने गरेको छ ।
भक्तपुर दहीको लागि प्रसिद्ध छ । यहाँको जुजु धौ विश्व प्रसिद्ध रहेको छ । दहीका पारखीहरु मात्र होइन सर्वसाधारण जो सुकैलाई यहाँको दहीले मन लोभ्याउने गर्दछ । जुजु धौको लोकप्रियताले ने यसको व्यवसाय पनि फस्टाएको छ । भक्तपुरको मौलिक उत्पादन जुजु धौं को स्वाद र गुणस्तरका कारण यसको माग बढेसँगै व्यवसाय पनि फस्टाएको हो ।
नेवारी परम्परा अनुसार जन्मोत्सव, शुभकर्म, यात्रा, सफलता र ठूलो दुर्घटना पार लागेको अवस्थामा दिईने सगुन होस या भोज दहीको उपयोग अनिवार्य मानिन्छ । पछिल्लो समय पार्टी भोज लगायत दैनिक उपभोगमा समेत दहीको प्रयोग बढ्दै गएको छ ।
भक्तपुरको जुजु धौले काठमाण्डौं उपत्यकालगायत काभ्रेको बनेपा, पनौती, धुलिखेल । नुवाकोटको त्रिशुलीजस्ता छिमेकी शहरमा समेत माग रहेको भक्तपुर जुजु धौ व्यवसायी संघका अध्यक्ष कृष्णगोपाल सैंजुले बताउनुभयो । ‘दहीको प्रयोगको दायरा फराकिलो बन्दै गएसँगै जुजु धौंको माग समेत दिनदिनानु बढ्दो छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘झन विवाहको सिजनमा त माग धान्न नै धौ धौ हुने गर्दछ,’ उहाँले भन्नुभयो ।
ठूला विवाह ब्रतवन्धजस्ता भोजमा डेरीको दही प्रयोग गर्ने पार्टी प्यालेस तथा क्याटरिङ व्यवसायीहरुले समेत अचेल जुजु धौ प्रयोग गर्न थालेको सैंजुले बताउनुभयो । कोरोना महामारीले ठूला भोज आयोजना नहुँदा भने यो बेलामा भने दहीको मागमा पनि कमी आएको उहाँले बताउनुभयो ।
जुजु धौ बनाउने विधि
जुजु धौ परम्परागत शैलीबाट बनाउने गरिन्छ । जुजु धौं तयार गर्न सबै भन्दा पहिले दही बनाउने स्थानमा आवश्यकता अनुसार भुस बिछ्याइन्छ । जुजु धौ बनाउन दुधलाई बाक्लो हुने गरी राम्रोसँग चलाउँदैं उमाल्नुु पर्दछ । दुध उमाल्दा कम्तिमा ४० लिटर दुधलाई ३० लिटर हुनेगरी उमाल्नुपर्ने व्यवसायीहरु बताउँछन । उमाल्न पुगेपछि भुसमाथि राखेको माटोको कटारामा पहिले कटाराको आधा भाग मात्र दुध राख्नु पर्दछ । उक्त दुध सेलाएपछि बाँकी आधा दुधसँगै दहीको ‘बिऊ दही’ (जोरन) राखेर माथिबाट कटाराले नै छोप्नुपर्छ । त्यसलाई माथिबाट बाक्लो सिरक या केही न्यानो हुने ओढ्नेले छोपेर राखिन्छ । करिब ४–५ घण्टा पछि जुजु धौ तयार हुन्छ ।
‘जुजु धौ बनाउन ४० लिटर दुधलाई उमालेर ३० लिटर बनाउनुपर्छ । यति बाक्लो गरी उमालेको दुधबाट बनेको दही नै जुजु धौ हो,’ सैंजुले भन्नुभयो, ‘जति बाक्लो हुने गरी दुध उमालिन्छ, जुजु धौ त्यति नै बढी स्वादिलो हुन्छ ।’ मल्लकालदेखी जुजु धौको उपमा
भक्तपुरको स्थानीय दहीलाई मल्लकालदेखी जुजु धौको उपमा दिएको संस्कृतिकर्मीहरु बताउँछन । मल्लकालमा दरबारमा उपयोग गर्ने दहीलाई जुजु धौ भन्ने गरेको संस्कृतिकर्मी ओम धौभडेलले बताउनुभयो । ‘मल्लकालिन समयमा अत्यन्त स्वादिलो, बाक्लो र मसलायुक्त दही दरवारमा मात्र प्रचलनमा थियो त्यसैले सो गुणस्तरयुक्त दहीलाई जुजु धौको उपमा दिएको हो’, धौभडेलले भन्नुभयो, ‘अचेल यो सर्वसाधारणले पनि उपयोग गर्दछन ।’ जुजु धौको विशेषता
जुजु धौंको प्रमुख विशेषता यसको स्वाद नै हो । न अमिलो न गुलियो, मग मग बास्नादार स्वादिलोपना नै जुजु धौको प्रमुख विशेषता हो । चक्कुले टुक्रा टुक्रा पारेर काट्न मिल्नु, माटोको कटारोको दहीलाई घोप्ट्याएपनि नपोखिने यसको अर्को विशेषता हो ।
जुजु धौ भक्तपुरको पहिचानको रुपमा स्थापित भएको छ । जुजु धौंको स्वाद र गुणस्तर नेपालमा मात्र होईन विदेशमा समेत प्रख्यात रहेको छ । त्यसैले भक्तपुर घुम्न आउने स्वदेशी र विदेशी पर्यटक दहीको स्वाद चाखेर मात्रै जाने गर्दछन ।
जुजु धौको मौलिकता पहिलो यसको स्वाद हो भने दोस्रो माटोको भ्यगः अर्थात कटारो हो । दही बनाउने विशेष विधि मात्र होइन यसको स्वाद र गुणस्तरका कारण पनि यो लोकप्रिय रहेको छ ।
काठ क्षेत्रमा गाईभैंसी पालन व्यवसाय हराउँदै जानु र कुमालेहरुले पनि भ्य् बनाउन छाड्नु तथा बजारले पनि प्लाष्टिकका बट्टाको माग गर्नुले भने जुजु धौको मौलिकता भने संकटमा पर्न थालेको व्यवसायीहरु बताउँछन । जुजु धौको नाममा साधारण दहीको व्यवसाय गर्नाले पनि जुजु धौको मौलिकता जोगाउन चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको उनीहरुको भनाई छ । स्थानीय पाठ्यक्रममा जुजु धौ
दहीका पारखीहरु मात्र होइन सर्वसाधारण सबैले भक्तपुरको जुजु धौलाई स्वादिष्ट मान्छन । मल्लकालमा स्वादिलो दहीको प्रतिष्पर्धामा भक्तपुरको जुजु धौले जितेको कथा आज पनि प्रचलित छ । भक्तपुरको यही जुजु धौको मौलिकता जोगाउन, यसको उपयोगिता, बनाउने विधि, यसको महत्वलाई संरक्षण गर्न भक्तपुर नगरपालिकाले यसलाई स्थानीय पाठ्यक्रममा समावेश गरेको छ । भक्तपुर नगरपालिकाको स्थानीय पाठ्यक्रम ‘ख्वपको पहिचान’ मा जुजु धौलाई पनि समावेश गरिएको छ ।
जुजु धौ भक्तपुरको मौलिक उत्पादन भएकोले यसको संरक्षणका लागि पाठ्यक्रममा समावेश गरेको नगरपालिकाले जनाएको छ।
भक्तपुर, असार १५
विश्व विजेता फ्रान्स युरोकप २०२० बाट प्रिक्वाटरफाइनलबाटै बाहिरिएको छ । रोमानियाको बुकारेस्टमा सोमवार राती भएको खेलमा फ्रान्स स्विट्जरल्यान्डसँग ट्राईब्रेकरमा पराजित हुँदैं प्रिक्वाटरफाइनलबाटै बाहिररिएको हो ।
निर्धारित ९० मिनेट र थप गरिएको अतिरिक्त ३० मिनेटमा पनि ३–३ को बराबरी भएपछि खेल टाइब्रेकरमा पुगेको थियो । फ्रान्सलाई विश्वकपको उपाधि दिलाउन उत्कृष्ट खेल प्रदर्शन गरेका युवा फरवार्ड केलियन एमबाम्पे पेनाल्टीमा गोल गर्न चुक्दा फ्रान्स युरोकपबाट बाहिरिएको हो ।
फ्रान्सका लागि पाँचौ प्रहार गर्न आएका युवा स्टार एमबाप्पेको पेनाल्टीलाई गोलरक्षक यान सोमरले विफल पारेपछि स्विट्जरल्यान्ड ऐतिहासिक जित निकाल्दै युरोकपको क्वाटरफाइनल प्रवेश गरेको हो । टाइब्रेकरमा स्विट्जरल्यान्डका सबै ५ खेलाडीले गोल गरेका थिए ।
स्विट्जरल्यान्डका मारियो गाभ्रानोभिच, फाबियन, अकान्जी म्यानुएल, रुबेन भेर्गास र एडमिर मेहमेदीले पेनाल्टीमा गोल गरे । फ्रान्सका पाउल पोग्बा, ओलिभर जिराउड, मार्कुस थुराम र प्रेसनल किम्पेम्बेले गोल गरे ।
स्विट्जरल्यान्डको यो युरो कपको इतिहासमा नकआउट चरणको पहिलो जित हो । यसअघि तीन पटक ट्राइब्रेकरमा पराजित स्विट्जरल्यान्डको यो पहिलो ट्राइब्रेकर जित पनि हो । फ्रान्सको भने सातौंपटक टाइब्रेकरमा पुग्दा यो चौथो हार हो ।
खेलमा स्विट्जरल्यान्डले अग्रता लिएको थियो । पहिलो हाफमा औसत प्रदर्शन गरेको फ्रान्स हरिस सेफेरोभिचको गोलमा पछि परेको थियो । खेलको १५ औं मिनेटमा हरिस सेफेरोभिचले स्टेभन जुबरको पासमा हेडरमार्फत उत्कृष्ट गोल गर्दै स्विट्जरल्यान्डलाई अग्रता दिलाएका थिए ।
पहिलो गोलमा गल्ती गरेका लेंगलेटलाई दोस्रो हापमा फ्रान्सले परिवर्तन गर्दै उनको स्थानमा किंग्सले कोमानलाई मैदान पठाउँदै आक्रामक रणनीति अपनाए । फ्रान्सले एक गोलले पछि परेको अवस्थामा दोस्रो हापमा लगातार ३ गोल गर्दै खेलमा एक समय ३–१ को अग्रता बनाएको थियो ।
एक गोलले पछि परेको फ्रान्समाथि खेलको ५५ औं मिनेटमा अर्को संकट आइलाग्यो । फ्रान्सका बेन्जामिन पाभार्डले जुबरलाई पेनाल्टी क्षेत्रभित्र लडाएको भन्दै भीएआरले पेनाल्टी दिएपछि फ्रान्स थप दवाबमा परेको थियो । तर रिकार्डो रोड्रीग्वेजले प्रहार गरेको पेनाल्टीलाई कप्तान लोरिसले विफल पार्दै फ्रान्सलाई थप संकटबाट जोगाए ।
स्विट्जरल्यान्डले पेनाल्टीमा अग्रता दोब्बर पार्ने सुवर्ण अवसर खेर फालेपछि फ्रान्सले लगातार गोल गर्दै खेलमा पकड जमायो । पेनाल्टीमा चुकेको २ मिनेट नबित्दै स्विट्जरल्यान्डले गोल खान पुग्यो । करिम बेन्जेमाले पेनाल्टी क्षेत्रभित्र उत्कृष्ट बल नियन्त्रण र फिनिसको नमुना प्रस्तुत गर्दै फ्रान्सलाई बराबरीमा ल्याएका थिए । उनले किलियन एमबाप्पेले आफ्नो पछाडीबाट दिएको पासलाई उत्कृष्ट ढंगले पहिलो टचमा नियन्त्रण गर्दै दोस्रो टचमा गोलरक्षकलाई बिट गर्दै गोल गरेका थिए ।
बराबरी गरेको दुई मिनेटपछि बेन्जेमाले नै फ्रान्सलाई अग्रता दिलाए । खेलको ५९ औं मिनेटमा बेन्जिमाले व्यक्तिगत दोस्रो गोल गर्दा फ्रान्सले २–१ को अग्रता बनायो । उनले एन्टोनियो ग्रीजम्यानको पासमा हेड मार्फत गोल गरे । अघिल्लो गोलमा देखिएको एमबाप्पे, बेन्जेमा र ग्रिजमन बीचको साझेदारी यस गोलमा पनि निर्णायक बनेको थियो ।
खेलको ७५ औं मिनेटमा पाउल पोग्बाले गोल गर्दै फ्रान्सलाई ३–१ गोलको अग्रता दिलाए । पोग्बाले बक्स बाहिरबाट विश्वस्तरीय गोल गर्दै फ्रान्सको अग्रता दोब्बर पारे । पेनाल्टी क्षेत्रको बाहिरबाट पोग्बाले गरेको प्रहार टप कर्नरमा गोल भएको थियो । गोलरक्षक यान सोमरले डाइभ दिएपनि उक्त बलसम्म पुग्न सकेनन् ।
तर ८१ औं मिनेटमा सेफेरोभिचले व्यक्तिगत दोस्रो गोल गर्दै फ्रान्समाथि दवाब बढाए । केभिन एम्बाबुको क्रसमा सेफेरोभिचले हेडरमार्फत गोल गर्दै खेल ३–२ को स्थितिमा ल्याएका थिए ।
खेलको ९० औं मिनेटमा दृष्यमा देखिए गाभ्रनोभिच । शाकिरीको स्थानमा ७४ औं मिनेटमा मैदान प्रवेश गरेका उनले कप्तान ग्रानिटको पासमा गोल गर्दै स्विटजरल्यान्डलाई खेलमा मात्र फर्काएन खेललाई अतिरिक्त समयमा धकेल्यो ।
अतिरिक्त समयमा केही मुभ बनेपनि दुवै टोलीले गोल गर्न सकेन । ९५ औं मिनेटमा पाभार्डको प्रहारलाई गोलरक्षक सोमरले विफल पारे । ९८ औं मिनेटमा कोमनको प्रहार पोस्टको बाहिरि भागमा लाग्दा फ्रान्सले अग्रता लिन चुक्यो । १ सय ९ औं मिनेटमा एमबाप्पेले अवसर सदुपयोग गर्न सकेनन् । पोग्बाको पासबाट वन भर्सेस वनको स्थितिमा उनको खराब प्रहारले गोलरक्षकलाई कुनै समस्या दिन सकेन ।
खेलको १ सय १३ औं मिनेटमा पोग्बाको पासमा मार्कस थुरामले दिएको क्रसलाई जिरुडले पोस्टतर्फ प्रहार गरेपनि एमबाप्पेलाई लाग्दै बल बाहिरिएको थियो । १ सय १९ औं मिनेटमा जिरुडको हेडरलाई सोमरले बचाउँदै फ्रान्सलाई अघि बढ्न दिएन र खेल टाइब्रेकरमा पुगयो ।
टाइब्रेकरमा पहिलो प्रहार गरेको स्विट्जरल्यान्डका लागि मारिओ ग्राभानोभिच, फाबियन सेर, म्यानुएल अकान्जी, रुबेन भार्गास र आदमिर मेहमेदी सबैले गोल गरे । फ्रान्सका लागि पल पोग्बा, ओलिभिएर जिरुड, मार्कस थुराम र प्रेस्नेल किम्पेम्बे गोल गरेपनि पाँचौ प्रहार गर्न आएका एम्बाप्पे गोल गर्न चुके ।
उनको प्रहारलाई गोलरक्षक यान सोमरले विफल पार्दै स्विटरजरल्यान्डलाई ६७ वर्षपछि पहिलो पटक मुख्य प्रतियोगिताको क्वाटरफाइनलमा पुर्याए । यस अघि स्विट्जरल्यान्ड १९५४ को विश्वकपमा क्वाटरफाइनल पुगेको थियो ।
भक्तपुर, असार १५
रोमाञ्चक र सनसनपुर्ण खेलमा तीन पटकको च्याम्पियन स्पेन क्रोएसियालाई ५–३ गोलले पराजित गर्दै १६ औं संस्करणको युरोकप फुटबलको क्वाटरफाइनलमा प्रवेश गरेको छ । डेनमार्कको कोपनहेगनस्थि पार्केन रंगशालामा सोमबार राती सम्पन्न खेलमा स्पेनलाई जित दिलाउन पाब्लो सराबिया, सिजर अज्पिलिकुइटा, फेरान टोरेस, अल्भारो मोराटा र मिकेल ओयार्जाबलले एक एक गोल गरे । क्रोएसियाका मिस्लाभ ओर्सिच र मारियो पासालीचले एक एक गोल गर्दा एक गोल आत्मघाती उपहार पाए ।
खेलमा स्पेन हावी भएपनि अग्रता भने क्रोएसियाले लिए । खेलको शुरुवातदेखी नै क्रोएसियालाई दवाबमा राखेको स्पेनले एकपछि अर्को आक्रमण गरेपनि फिनिसिङ गर्न सकेको थिएन । यस्तैमा खेलको २० औं मिनेटमा स्पेनले उल्टै गोल खान पुग्यो । क्रोएसियाले २० औं मिनेटमा आत्मघाती गोल उपहार पाएर खेलमा महत्वपूर्ण अग्रता बनाए ।
पेड्रीको ब्याक पासमा स्पेनका गोलकिपर उनाई सिमोनले आत्मघाती गोल गरेका थिए । पेड्रीले मैदानको बीच भागबाट आफ्नो गोलरक्षक उनाइ सिमोनलाई व्याप पास दिएका थिए । गोलरक्षक सिमोनको ठिक अगाडि झरेको बल उनको खुट्टालाई छुँदै पोस्टमा छिरेको थियो । युरोको यस संस्करणमा यो नवौं आत्मघाती गोल हो भने आत्मघाती गोल गर्ने सिमोन चौंथो गोल किपर हुन् ।
अप्रत्यासितरुपमा एक गोलले पछि परेको स्पेनले खेलको ३८ औं मिनेटमा बराबरी गोल गरे । अल्भारो मोराटाको प्रहार क्रोएसियाका गोलकिपर डोमिनिकले रोकेपछि प्राप्त रिबाउन्डमा सराबियाले गोल गर्दै स्पेनलाई १–१ गोलको बराबरीमा ल्याए ।
पहिलो हाप १–१ को बराबरीमा सकिएको खेलको दोस्रो हापमा पनि स्पेनले आक्रमक शुरुवात गरे । परिणाम खेलको ५७ औं मिनेटमा स्पेनले सफलता प्राप्त गरे । अज्पिलिकुइटाले गोल गर्दै ५७ औं मिनेटमा स्पेनलाई २–१ को अग्रता दिलाए । उनले फेरान टोरेसको क्रसमा हेडमार्फत गोल गरेका हुन् ।
६६ औं मिनेटमा आन्टे रेबिचको प्रहारलाई गोलरक्षक सिमोनले सानदार बचाउ गरे । पेनाल्टी क्षेत्रको ठिक भित्रबाट उनले गरेको शक्तिशाली प्रहारलाई सिमोनले आफ्नो बायाँतर्फ डाइभ गर्दै बचाएर खेल बराबरी हुन बाट जोगाए ।
खेलको ७२ औं मिनेटमा स्पेनले अग्रता दोब्बर पारेपनि भीएआरले गोललाई मान्यता दिएन । मोराटाले सहज गोल गरेपनि उनी बल आउनुअघि नै गोललाइन नजिक रहेकाले भीएआरले अफसाइडको निर्णय दिएको थियो ।
खेलको ७७ औं मिनेटमा फेरान टोरेसले गोल गर्दै स्पेनलाई ३–१ को अग्रता दिलाए । उनले पाउ टोरेसको लामो पासलाई पेनाल्टी क्षेत्रभित्र उत्कृष्ट ढंगले नियन्त्रणमा लिँदै गोलरक्षक लिभाकोभिचलाई बिट गर्दै गोल गरेका थिए ।
स्पेन जितको नजिक पुगेको बेला वैकल्पिक खेलाडीकोरुपमा मैदान प्रवेश गरेका क्रोएसियाका मिस्लाभले खेलको नक्सा बदले । उनले खेलको ८५ औं मिनेटमा गोल गर्दै स्पेनमाथि दवाब बनाए । उनी ६७ औं मिनेटमा एन्टी रेबिकको स्थानमा मैदान प्रवेश गरेका थिए ।
मैदानको ६ यार्ड बक्सभित्र लगातार एकपछि अर्को क्रोएसियाली खेलाडीको प्रहारलाई स्पेनिस रक्षकहरुले रोकेपनि भिडियो असिस्टेन्ट रेफ्रीले मिस्लाभ ओर्सिचको प्रहारलाई एज्पिलीक्वेटाले पोस्टभित्र छिरेर रोकेपछि गोलको मान्यता दिएका थिए ।
खेलको इन्जुरी समयको दोस्रो मिनेटमा क्रोएसियाका अर्को वैकल्पिक खेलाडी मारियोले गोल गर्दै खेल ३–३ को बराबरीमा ल्याए । उनले मिस्लाभको पासमा हेडरमार्फत गोल गरेका थिए । मारियो ७९ औं मिनेटमा निकोलाको स्थानमा मैदान प्रवेश गरेका थिए ।
निर्धारित समय ३–३ गोलको बराबरीमा सकिएपछि खेल अतिरिक्त समयमा गयो । अतिरिक्त समयको ३० मिनेटमा स्पेनले २ गोल गर्न सफल भयो र खेल ५–३ ले आफ्नो पक्षमा पार्दै क्वाटरफाइनलमा प्रवेश ग¥यो ।
स्पेनका लागि खेलको १०० औं मिनेटमा मोराटाले गोल गर्दै ४–३ को अग्रता दिलाए । ड्यानी ओल्मोले दायाँ विंगबाट दिएको क्रस डिफेन्डरले भेट्न नसक्दा मोराटाले पहिलो टचमा बललाई नियन्त्रणमा राख्दै हाफ भलीमा सुन्दर गोल गरे । उनको शक्तिशाली प्रहारलाई लिभाकोभिचले जोगाउने कुनै अवसर नै पाएनन् ।
खेलको १ सय ३ औं मिनेटमा मिकेल ओयाराज्बालले पेनाल्टी क्षेत्रभित्र संयमित रहेर फिनिस गर्दै स्पेनलाई ५–३ ले अघि बढाएका थिए । अफसाइड ट्रयाप बिट गर्दै अघि बढेका ओल्मोले दिएको लो क्रसलाई ओयाराज्बालले राम्रो फिनिस गरेका थिए ।
यससँगै स्पेन क्वाटरफाइनलमा पुग्ने पाँचौं टिम बनेको छ । अब स्पेनले अन्तिम आठमा स्विट्जरल्यान्डसँग खेल्नेछ । स्पेनले समूह ’ई’ बाट उपविजेता बन्दै नकआउट चरणमा स्थान बनाएको थियो । समूह चरणमा स्पेनले ३ खेलमा ५ अंक जोडेको थियो । क्रोएसियाले समूह ’डी’ बाट उपविजेता बन्दै अन्तिम १६ मा स्थान पक्का गरेको थियो । क्रोएसियाले ३ खेलमा ४ अंक जोडेको थियो ।
