भक्तपुर, माघ १५
भक्तपुरको विकास निर्माणका बारेमा प्रतिनिधि सभा सदस्य दुर्लभ थापा र नेकपा एमालेका पोलिट्व्यूरो सदस्य एवम् पूर्वमन्त्री महेश बस्नेतबीच जुहारी चलेको छ । सूर्यविनायक नगरपालिकाको प्रशासकिय भवनको सोमवार आयोजित उद्घाटन कार्यक्रममा एउटै मञ्चमा रहनुभएका कांग्रेस भक्तपुरका सभापति समेत रहनुभएका थापा र बस्नेतबीच जुहारी चलेको हो ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली उपस्थित कार्यक्रममा ओलीलाई नै साक्षी राखेर भक्तपुरको विकासको गतिका विषयमा एक अर्काको नाम नलिई यी दुई नेताबीच एक आपसमा घोचपेच नै चलेको थियो ।
कार्यक्रममा पहिले बोल्ने मौका पाएका पूर्वमन्त्री बस्नेतले प्रधानमन्त्रीको स्वास्थ्य बिग्रियो भन्ने खालको समाचार जबरजस्ती प्रचार गरेको र कांग्रेस एमालेको सरकार धेरै जाँदैन भन्ने ढंगले प्रचार गरिएको टिप्पणी गर्दै मन्तव्य शुरु गर्नुभएको थियो ।
त्यसपछि उहाँले संविधान सभाको दोस्रो निर्वाचन २०७० मा उम्मेदवारीको प्रसंग कोट्याउँदैं चुनाव हारेका आफुलाई ओलीले विश्वास गरेर मन्त्री बनाएको र उद्योग मन्त्रीको रुपमा १३ महिने कार्यकालमा सेतो दौरा सुरुवालमा कुनै रंगको दाग नलगाई फर्केको बताउँदैं बस्नेतलाई चुनाव हराएर सांसद बनेका थापा मन्त्री बन्न नसकेको व्यंग्य गर्नुभयो ।
उहाँले आफु मन्त्री भएको बेला आफ्नो क्षेत्रलाई सूर्यविनायक र अनन्तलिङ्गेश्वर गरी दुई वटा नगरपालिका बनाउँदा जनताको गाली खाएको बताउनुभयो ।
“नगरपालिका घोषणा भएपछि स्याबासी पाईएला भनेको गाली खाईयो । किन गाली खाईयो भन्दा, न सडक छ, न ढल छ, न खानेपानी छ, न खेल मैदान छ, न व्यवस्थित स्कुल कलेज छ, न राम्रो अस्पताल छ, यस्तो ठाउँलाई नगरपालिका बनाउने ? भनेर जनताको गाली खाईयो,” उहाँले भन्नुभयो ।
उहाँले भक्तपुरको चित्तपोलको भकारीमुलमा अन्तराष्ट्रियस्तरको रंगशाला बनाउने अवधारणा र आफु मन्त्री हुँदा काठमाण्डौं उपत्यकामा चार वटा व्यवस्थित शहर बनाउने भनेर स्मार्ट सिटीको अवधारणा अघि बढाएको बताउनुभयो ।
“चक्रपथ बन्यो, ललितपुर र काठमाण्डौं जोड्यो, भक्तपुर आएन । त्रिभुवन विश्वविद्यालय आएन । किर्तिपुर गयो कता गयो । भक्तपुरको कुरा सिंहदरवार पुगेन । भक्तपुरबाट जितेका जनप्रतिनिधिहरुको पहुँच सिंहदरवारमा पुग्न सकेन । बजेट नआउने,” उहाँले भन्नुभयो, “०७४ मा फेरी चुनाव लड्दा मैले भनेको थिएँ । भक्तपुरलाई सिंहदरवारमा जोड्छु, भक्तपुरको पहुँच बढाउँछु भक्तपुरमा विकासको आँधीबेहरी ल्याउँछु ।”
उहाँले भक्तपुरमा विकास निर्माणको आँधी बेहरी ल्याएको दावी गर्दै सांसदको काम कानून र विधि विधान बनाउने मात्र नभई विकासको पहलकर्ता पनि भएको भन्दै थापा प्रति कटाक्ष गर्नुभयो ।
“धेरैले मलाई भने सांसदले त कानून बनाउने हो । मैले भने हाम्रो जस्तो देशमा सांसद कानून निर्माता मात्र होइन विकासको पहलकर्ता पनि हो,” उहाँले भन्नुभयो ।
उहाँले आफुले विगतमा विकासको लागि स्याण्डविचको भूमिका निर्वाह गरेको बताउनुभयो । “सूर्यविनायक र मध्यपुरमा भएका सारा विकासको जस वर्तमान र पूर्व जनप्रतिनिधिहरुलाई दिन चाहन्छु तर त्यसमा स्याण्डविच भएर महेश बस्नेतले भूमिका खेलेको छ भन्ने कुरा आम जनताले बुझेका छन ।”
बस्नेतले अगाडि भन्नुभयो, “सूर्यविनायकका डेढसय किलोमिटर भन्दा बढी ८ मिटर, ११ मिटर र २० मिटर ९ मिटरका छन त्यो हाम्रो गौरवको विषय हो । आज सूर्यविनायका ३७ वटा विद्यालय राष्ट्रपति शैक्षिक सुधार कार्यक्रम अन्तर्गत व्यवस्थित भवनहरु बनाएका छौं । खानेपानी बनाएका छौं । सूर्यविनायक नगर अस्पताल, चाँगुनारायण नगर अस्पताल जन्मिँदैं आइसीयु लिएर जन्मियो, क्यान्सर अस्पताललाई २ अर्व छुट्याईयो । मानव अंग प्रत्यारोपणलाई एक अर्व छुट्याईयो । विविध कारणले हामीले काम गर्न सकेनौं तर शिक्षा क्षेत्रमा, स्वास्थ्य क्षेत्रमा हामीले चमत्कारी काम गर्यौ । सूर्यविनायकमा वर्षको ६ वटाको दरले पुल बनायौं ।”
उहाँले आफुले चुनाव हारेपछि भक्तपुरमा विकास निर्माण ठप्प भएको दावी गर्दै भन्नुभयो, “सूर्यविनायकमा आउने हाइवे थिएन । हामीले डोलिडार मार्फत परिकल्पना ग¥यौं, मध्यपुरसम्म हनुमन्ते कोरिडोर, यता सुनकोसी जलविद्युतको परियोजनाको हाइटेनसनमा २० मिटरको सडकको परिकल्पना गर्यौ त्यसमा एडिबिले सहयोग गरेको थियो, त्यो अहिले रोकिएको छ । सिरुटारदेखी व्यासी झौखल हुँदैं थानकोट भक्तपुर प्रशारण लाईनलाई २० मिटर सडकको प्रस्ताव गर्यौ बजेटको समेत व्यवस्थापन गरेर डिपिआर बनायौं, त्यो पनि रोकिएको छ ।”
उहाँले अहिले प्राणी उद्यान, हनुमन्ते करिडोर, बाहिरी चक्रपथ, बालकोट, रानीकोट कुसादेवी हुँदैं पनौती जाने सडकको प्रस्ताव, नगरकोट पछिको पर्यटकीय स्थल घ्याम्पे डाँडा, अनन्तलिङ्गेश्वर, काँक्राबारीलगायतका स्थानहरु जोड्ने गरी शुश्र गरिएको विकासका अलपत्र परेको बताउनुभयो ।
उहाँले बाँकी रहेका सबै विकासका काममा पूर्व सांसद र पूर्वमन्त्रीका हैसियतले सधैं सहकार्य गर्न तयार रहेको बताउँदैं आफुले भन्दै आएको राजनीतिमा प्रतिष्पर्धा र विकासमा ऐक्यवद्धता जनाऔं भन्ने भावना अनुसार पछिल्लो चरणमा काम भयो की भएन सबैले म म भन्दै मूल्यांकन गर्न आग्रह गर्नुभयो ।
“हाम्रो पालामा भक्तपुरमा विकासको आँधीबेहरी ल्याएका थियौं । अहिले भक्तपुरमा डेभलेपमेन्ट होली डे भनेर विकास सुतेको छ । त्यसलाई फेरी जगाउनु परेको छ । महेश बस्नेत तयार छ । सूर्यविनायक नगरपालिका तयार छ, मञ्चमा बसैका सबै तयार छ ?उहाँले थापा प्रति प्रश्न सोझ्याउँदैं मन्तव्य अन्त गर्नुभयो ।
बस्नेत पछि मन्तव्य दिने पालो थापाको थियो । उद्घोषक रविन्द्र सापकोटाले थापालाई मन्तव्यका लागि आग्रह गर्नुभयो ।
सो अनुसार मन्तव्य शुरु गर्नुभएका थापाले सूर्यविनायक क्षेत्रमा कटुञ्जेबाट विकास शुरु भएता पनि अहिले कटुञ्जे नै विकासमा पछाडी परेको भन्ने विषयमा जानकार रहेको बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “विकास कटुञ्जेबाटै शुरु भएको हामीलाई थाहा छ । बाटो कटुञ्जेबाटै बन्न शुरु भएको थियो । खानेपानी पहिला हामीले नै बनाएका थियौं । बोर्डिङ स्कुल पहिले हामीले नै पढेका थियौं । अहिले कटुञ्जे विकासमा पछि परेको छ, त्यो हामीलाई पनि थाहा छ ।”
उहाँले देशको आर्थिकस्थितीका बारेमा प्रधानमन्त्री, देशका तमाम बुद्धिजिवीहरु र जनप्रतिनिहिरु सबै जानकार रहेको बताउँदैं विकासले एउटा गति लिइरहेको र दावी गर्दै विकासका काम निरन्तर एउटा प्रक्रियामा रहेको र निरन्तर अगाडि बढीरहेको बताउनुभयो ।
त्यसपछि थापाले बस्नेततर्फ इंगित गर्दै रातारात खल्तीबाट विकास ल्याएँ भन्ने भ्रमबाट मुक्त हुनुपर्ने सुझाव दिनुभयो । “काँही कतै कोही जनप्रतिनिधि, कसैलाई के लाग्छ भने रातारात मैले खल्तीबाट विकास निकाले र यो विकास मैले गरें । मैले मेरो घर खेतबाट विकास गरें जस्तो लागेको छ भने यो भ्रमको खेती आजै बाट अन्त्य गर्नुपर्छ भन्ने मलाई लाग्छ,” थापाले भन्नुभयो, “हामीले हेरेका छौं । हामीले देखेका छौं र हामी निरन्तर विकासका प्रक्रियासँग जोडिएका छौं । हामी निरन्तर राजनीतिमा पनि छौं । राजनीतिमात्र गरिरहेका छैनौं राजनीतिमा प्रतिष्पर्धा मात्र गरिरहेका छैंनौं विकासमा ऐक्यवद्धता पनि गर्दै आइरहेका छौं ।”
“विगतमा साथीहरु जनप्रतिनिधि हुनुहुन्थ्यो होला । आज म जनप्रतिनिधि छु । हिजो साथीहरु जनप्रतिनिधिहरु रहँदै गर्दा हामीले विकास निर्माणका गति र प्रक्रियामा कँही कतै साथ र सहयोग नगरेको भए एउटा कुरा रहन सक्छ । तर अहिले भक्तपुरमा विकास हरायो रे । विकास खोज्दै म सम्माननीय प्रधानमन्त्री यही हुनुहुन्छ । कहाँ नेर विकासका प्रक्रिया रोकियो । प्रधानमन्त्रीलाई म प्रश्न गर्न चाहन्छु” भन्दै थापाले प्रधानमन्त्री ओलीलाई प्रश्न गर्दै भन्नुभयो, “ भक्तपुरको विकास तपाईंले कहाँनेर अड्काउनुभयो । म प्रश्न गर्न चाहन्छु ।”
थापाले भक्तपुरमा कुनै राजनीतिक दल र नेताको लागि मात्र विकास निर्माण अडकिएको हो त्यसको जिम्मेवारी सरकारको नेतृत्व गरेको दलले लिनुपर्ने तर्क राख्नुभयो, “म तमाम भक्तपुरबासीलाई सोध्न चाहन्छु र भन्न चाहन्छु, के विकासको गति सरकारको नेतृत्व गरेको दलले लिने की नलिने ?”
थापाले कांग्रेस र एमाले अहिले एउटै बाटोमा र सरकारमा पनि रहेकोले विकास निर्माण रोकिएको हो भने सरकारमा प्रतिनिधित्व गर्ने दलको प्रतिनिधि सभाको सदस्यको हैसियतले विकास निर्माणको गाठो कहाँ नेर अडकियो फुकाइदिन आग्रह गर्नुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “हामीले पञ्चायत नदेखेका होइनौं । विकास पञ्चायतमा पनि नभएका होइन । त्यसपछि हामीले २०४६ सालको आन्दोलनपछि एउटा खालको विकासका प्रक्रिया अगाडि नबढेको पनि होइन । त्यसपछि २०५१ सालमा नेकपा एमालेको सरकार बनीसकेपछि पनि विकासका प्रक्रिया अघि नबढेका होइन । यो विकास निर्माणका प्रक्रिया र गतिलाई कसैले मैले मात्रै गरेको हो भन्ने लाग्छ भने यो भ्रमबाट मुक्त हुनका लागि म हार्दिक हार्दिक अनुरोध गर्दछु ।
भक्तपुरमा पाँच तल्ले मन्दिर भुपतिन्द्र मल्लले, ५५ झ्याले दरवार रणजित मल्लले बनाएको र भक्तपुरमा राणाले बनाएको खानेपानी अहिले पनि उपभोग गरिरहेको, र जर्मनले बिछ्याएको ईंटा निकालेर ढुंगा विछ्याएको अवस्थालाई भक्तपुरमा जस्तो विकास अन्त छैन भन्ने गरेको टिप्पणी गर्दै थापाले भन्नुभयो, “भक्तपुरको विकास हेर्दा ख्वप इञ्जिनियर कलेज हेर्ने की ? ख्वप विश्वविद्यालयको बारेमा छ । भक्तपुरको विकास बागेश्वरी स्कुल मात्र हेर्ने हो की भक्तपुर बहुमुखी क्याम्पसको बारेमा नबोल्दिने हो ? पद्य हाइ स्कुलको बारेमा नबोल्ने हो विद्यार्थी निकेतन स्कुलको बारेमा नबोल्दिने हो भने के विकास निर्माण भनेको ख्वप विश्वविद्यालय मात्रै हो ? ख्वप इञ्जिनियर कलेज मात्रै र केही सानातिना कामलाई विकास ठान्ने हो ? कँही कतै यस्ता भ्रमको खेती गरेर दिवा सपना देखेर राजनीति गर्न खोज्नु छ भने मेरो भनाई केही छैन ।”
उहाँले कांग्रेसको जिल्ला सभापति ९ वर्ष रहँदै गर्दा कुनै पनि राजनीतिक दलसँग सहकार्य नगरेको हो भने पुष्टि गर्न चुनौती दिँदैं संविधान संशोधनको चर्चा भइरहेको प्रसंग उठाउनुभयो र संविधान संशोधन गरेरै भए पनि भक्तपुर सानो जिल्ला भएका कारण चार वटा पालिकालाई मिलाएर एउटै महानगरपालिका बनाउनु पर्ने धारण राख्नुभयो । एउटै महानगर भएपछि काग्रेस, एमाले, नेमकिपा र अन्य दल एक ठाउँमा बसेर भक्तपुरको विकासका बारेमा सहकार्य गरेर अघि बढ्नुपर्ने बताउनुभयो ।
उहाँले ठूला भवन बन्दैमा जनताले विकास र छिटो छरितो न्याय नपाउने बताउँदैं विकास भनेको जनताले समयमा न्याय पाउने, कानूनी उपचार पाउने, जनताले समयमा शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारी पाउनुपर्ने विषयलाई आधारभुत विकास ठानेको बताउनुभयो ।
उहाँले विगतमा सडक निर्माणको नाममा जग्गा व्यापारलाई फाइदा प्र्याएको टिप्पणी गर्नुभयो । “हामीले जग्गाको व्यापार गर्दै गर्दा आफ्नै सालीलाई पनि कमिशन खाएका छौं, जग्गा देखाई सकेपछि माननीयलाई फोन गरेर यो बाटो बन्छ होइन भन्दा बन्छ भनेको पनि थाहा छ । ३ लाख आनाको जग्गा ९ लाखमा बचेको पनि थाहा छ,” उहाँले भन्नुभयो, “जग्गा किन्ने गोरेटो बाटोमा अनि जनप्रतिनिधिहरुले रातारात बाटो खोल्दिनु पर्ने परिस्थिती अब नआओस भन्ने अनुरोध गर्छु ।”
उहाँले भक्तपुरमा मेघा आयोजनाको रुपमा महादेव खोला बहुउद्देश्य परियोजना र प्राणी उद्यानलाई अगाडि बढाउनुपर्नेमा जोड दिँदैं ओलीले नै शिलान्यास गरेको प्राणी उद्यानका लागि आगामी वर्ष बजेट हाल्न प्रधानमन्त्रीलाई आग्रह गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “ओलीले नै शिल्यान्यास गर्नुभएको प्राणी उद्यान मेरो कारणले रोकिएको हो जस्तो मलाई लाग्दैन । सरकारमा हामी सँगै छौं अब भक्तपुरमा २ वटा मेघा प्रोजेक्टको रुपमा एउटा महादेव खोला खानेपानी बहुउद्देश्य परियोजना र अर्को सूर्यविनायकको प्राणी उद्यान अगाडि बढाउनका लागि म अनुरोध गर्दछु ।
उहाँले विगतका जनप्रतिनिधिहरुसँग पनि हातेमालो गरेर अगाडि बढ्न चाहेको बताउँदैं कहाँ कहाँ विकास रोकिएको छ, कुन कुन ठाउँमा रोकिएको छ, के के कारणले रोकिएको छ । त्यसको हिसावकिताव बसेर छलफल गर्न तयार रहेको बताउनुभयो ।
“कुन कुन विकास कहाँ रोकियो, रंगशाला कहाँ रोकियो, भक्तपुर अस्पताल कहाँ निर रोकियो युनिभसिर्टी कहाँ रोकियो, यी सारा कुराको हिसाब किताव गर्न म तयार छु । यही ठाउँमा उभिएर छलफल गर्न तयार छु,” उहाँले भन्नुभयो ।
उहाँले निर्वाचनमा हार जित हुने बताउँदैं सबै राजनीतिक दलहरु एक ठाउँमा बस्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । “सबै साथीहरु एक ठाउँमा बसौ । राजनितिमा प्रतिष्पर्धा गरौं । हार जित भनेको हुन्छ । हारिन्छ निर्वाचनमा गइसकेकपछि हारिन पनि सकिन्छ । जितिन पनि सकिन्छ । जित्ने मात्र राजनीति र हार्ने राजनीति होइन भने विगतमा साथीहरुले जुन प्रकारको राजनीति शुरु गर्नुभयो हामी भ्रममा छौं ।”
