Category: भक्तपुर

  • आरसीबीले जित्यो पहिलो पटक आईपीएल उपाधि

    भक्तपुर, जेठ २१
    इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल)को उपाधि रोयल च्यालेन्जर्स बेंगलुरु (आरसीबी)ले जितेको छ । आईपीएलको मंगलवार राती सम्पन्न फाइनलमा आरसीबीले पञ्जाब किङ्सलाई ६ रनले हराउँदै पहिलो पटक उपाधि जितेको हो ।
    यसअघि तीन पटक फाइनल प्रवेश गरेको आरसीबी उपाधि भिडन्तमा पराजित हुँदै उपविजेतामा सिमित बन्दै आएको थियो । सन् २००९, २०११ र २०१६ मा फाइनल खेलेको आरसीबी उपाधिबाट वञ्चित भएको थियो । आरसीबीले १८ वर्षे इतिहासमा चौंथो प्रयासमा आईपीएलको उपाधि जितेको हो । आरसीबी सन् २००९ मा डेक्कन चार्जससँग ६ रन, सन् २०११ मा चेन्नई सुपर किंग्ससँग र सन् २०१६ मा सनराइजर्स हैदराबादसँग पराजित हुँदैं उपाधि विहिन बनेको थियो ।
    पञ्जाब दोस्रो पटक पनि उपविजेतामा सिमित रहेको हो । २०१४ को फाइनलमा पन्जाब कोलकाता नाइटराइडर्ससँग पराजित भएको थियो ।
    नरेन्द्र मोदी क्रिकेट स्टेडियम अहमदावादमा आरसीबीले दिएको १९१ रनको लक्ष्य पछ्याएको पञ्जाबले २० ओभरमा ७ विकेट गुमाएर १८४ रन मात्र बनायो । अन्तिम ओभरमा २९ रन आवश्यक हुँदा शशांक सिंहले ३ छक्का र चौका प्रहार गरेपनि पर्याप्त हुन सकेन ।


    शशांक ३० बलमा ६१ रनमा अविजित रहे । जोश इङ्लिसले ३९ रन बनाए । आरसीबीका भुवनेश्वर कुमार र क्रुणाल पान्ड्याले २–२ विकेट लिँदा जोश हेजलवूड, यश दयाल र रोमारियो शेपहर्डले १–१ विकेट लिए ।
    त्यसअघि टस हारेर पहिले ब्याटिङ गरेको आरसीबीले २० ओभरमा ९ विकेट गुमाएर १९० रन बनाएको थियो । विराट कोहलीले सर्वाधिक ४३ रन बनाए । त्यस्तै कप्तान रजत पाटिदारले २६ रन बनाए भने लियाम लिभिङस्टोनले २५ तथा मयंक अग्रवाल र जितेश शर्माले समान २४ रन बनाए ।
    पञ्जाबका लागि अर्शदीप सिंहले ४ ओभरमा ४० रन दिएर ३ विकेट लिए । काइल जेमिसनले ४ ओभरमा ४८ रन दिएर ३ विकेट लिए । अजमतुल्लाह ओमरजाइ, विजयकुमार वाइशाक र युजभेन्द्र चहलले १–१ विकेट लिए ।
    लिग चरणमा पञ्जाब पहिलो र आरसीबी दोस्रो स्थानमा रहेका थिए । यी दुई टोली पहिलो क्वालिफायर खेलेका थिए । जसमा पञ्जाबलाई हराउँदै आरसीबी फाइनलमा पुगेको थियो । पञ्जाबले दोस्रो क्वालिफायरमा मुम्बई इण्डियन्सलाई हराउँदै पुनः आरसीबीसँगको भेट पक्का गरेको थियो ।
    आरसीबी च्याम्पियन भए पश्चात आइपीएलले ८औं च्याम्पियन टिम पाएको छ । यसअघि ७ टोलीले आइपीएल जितेको छ ।

  • जडिबुटीमा यातायात व्यवसायी र प्रहरीबीच झडपको स्थिती (भिडियोसहित)

    भक्तपुर, जेठ २०
    काठमाण्डौंको जडिबुटीमा मंगलवार साँझ यातायात व्यवसायीहरुले सडकमा अवरोध गरेका छन । बन्दको बेला मयुर र साझा यातायात, ट्याक्सीले यात्रु ओसारपसार गरेको भन्दै जडिबुटीस्थित पुर्व अरनिको यातायातसँग सम्बन्धित व्यवसायीहरुले सडक अवरोध गरेको हो ।
    व्यवसायीहरुले अरनिको राजमार्ग जडिबुटी–लोहकिल्थली सडक खण्डको जडिबुटी चोक नजिक अरनिको बसपार्क अगाडिको मूल सडकमा जम्मा भई सडक अवरोध गरेको हो । व्यवसायीहरुले बनेपाबाट यात्रु लिएर आएको मयुर यातायातको बस र प्रहरीमाथि आक्रमणको प्रयास गरेको थियो ।
    मुठभेडको अवस्था आएपछि प्रहरीको थप टोली जडिबुटीमा परिचालन भएको थियो । प्रहरीको थप टोली आएपछि स्थित नियन्त्रणमा आएको थियो ।

     

     

  • मैत्रीपूर्ण खेलमा नेपाल थाइल्याण्डसँग पराजित

    भक्तपुर, जेठ २०
    नेपाली महिला राष्ट्रिय फुटबल टोलीले अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीपूर्ण खेलमा थाइल्याण्डसँग पराजित भएको छ । थाइल्याण्डको राजधानी बैंकमा सोमवार राती सम्पन्न खेलमा नेपाल २–० ले पराजित भएको हो । यसअघि गत १७ गते सम्पन्न अनौपचारिक मैत्रीपूर्ण खेलमा पनि नेपाल १–० ले पराजित भएको हो ।
    अर्को महिना हुने एसियन कप छनोटको तयारीमा रहेको नेपाली महिला राष्ट्रिय फुटबल टोलीले फिफा विण्डो अन्तर्गत थाइल्याण्डसँग अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीपूर्ण खेल खेलेको हो ।


    खेलको पहिलो हाफ गोलरहित बराबरीमा टुंगिएको थियो । नेपालले दुवै गोल दोस्रो हापमा खाएको हो । पहिलो हाफमा नेपालले आक्रमणमा केही अवसर सिर्जना गरेता पनि दोस्रो हाफमा भने दवाबमा परेको थियो ।
    थाइल्याण्डले दोस्रो हाफको ५९ औं मिनेटमा फ्रिकिकमार्फत गोल गर्दै अग्रता लिएको थियो । झन्डै ३० यार्ड टाढाबाट मोंग्कोल्दीले पहिलो बारतर्फ प्रहार गरेको फ्रिकिकमा नेपालकी कप्तान एन्जिला तुम्बापो सुब्बाले जम्प गरेर बल रोक्ने प्रयास गरेपनि बलसम्म पुग्न नसक्दा गोल भएको हो ।


    त्यसपछि ७५ औं मिनेटमा थाइल्याण्डले काउन्टर अट्याकमा गोल थप्यो । ३ भर्सेस ३ को अवस्थामा दायाँ विंगबाट आएको क्रसलाई ६ यार्ड बक्सभित्र अनमार्क रहेकी रोडथोंगले पहिलो टचमै बललाई गोलमा परिणत गरेकी थिइन् ।
    नेपालले अर्को महिना एएफसी महिला एसियन कपको छनोट खेल्दैछ । उज्वेकिस्तानमा हुने प्रतियोगितामा नेपालले आयोजकसँगै लाओस र श्रीलंकाको सामना गर्नेछ । चार टोली समूहको शीर्षस्थानमा रहने टोलीले सन् २०२६ मा अष्ट्रेलियामा हुने एसियन कपमा स्थान पक्का गर्नेछ ।

     

  • स्कटल्याण्डमाथि नेपालको रोमाञ्चक जित

    भक्तपुर, जेठ २०
    करण केसीको अलराउण्डर प्रदर्शन मद्दतले आइसिसी विश्वकप लिग टु मा नेपालले स्कटल्याण्ड माथि रोमाञ्चक जित हासिल गरेको छ । लिग टु अन्तर्गत स्कटल्याण्डको फोर्थहिल क्रिकेट मैदानमा सोमवार राती सम्पन्न खेलमा नेपालले घरेलु टोलीमाथि १ विकेटको सनसनीपूर्ण जित निकालेको हो । लिग टु मा यो नेपालको तेस्रो जित हो ।
    स्कटल्याण्डले दिएको २ सय ९७ रनको लक्ष्य नेपालले १ बल बाँकी रहँदा ९ विकेट गुमाएर पूरा गरेको हो । नेपाललाई जितका लागि अन्तिम बलमा १ रन आवश्यक थियो । मार्क वाटले अन्तिम बल वाइड फालेपछि नेपालको जित भएको हो ।
    अन्तिम बलमा करण सिंगल रन लिन दौडिदा विकेटकिपरले रिजन ढकाललाई रनआउट गरेका थिए तर अम्पायरले वाइड दिएपछि नेपालले रोमाञ्चक जित हासिल गरेको हो ।


    करणले नटआउट रहँदै अर्धशतक बनाए । ४१ बलमा ३ चौका र ४ छक्कासहित ६५ रन जोडे । त्यसअघि ओपनर कुशल भुर्तेलले अर्धशतक बनाएर टोलीलाई राम्रो सुरुवात दिलाए । कुशलले ४४ बलमा ११ चौकाको सहयोगमा ५३ रन जोडे ।
    कुशलले अर्का ओपनर आसिफ शेखसँग पहिलो विकेटका लागि ७२ रनको साझेदारी गरे । आसिफ ३३ बलमा २ चौकासहित २० रन बनाए ।
    गुलशन कुमार झाले ३० बलमा ३ चौका र ३ छक्काको सहयोगमा ४२ रन जोडे । टोलीका लागि सामूहिक प्रदर्शन गर्नेमा भीम सार्कीले ४८ बलमा ३ चौकासहित ४० तथा कप्तान रोहित कुमार पौडेल ५६ बलमा ३७ रन थपे ।
    स्कटल्याण्डका ब्रेण्डन मक्कमलेनले ३, माइकल लिस्क र ज्याक जार्भिसले समान २ तथा जसपर डेभिडसनले १ विकेट लिए ।


    त्यसअघि टस जितेको नेपालले फिल्डिङ रोज्यो । स्कटल्याण्डले पहिले ब्याटिङ गर्दै ५० ओभरमा ७ विकेट गुमाएर २ सय ९६ रन बनायो ।
    टोलीका चाल्र्स टिएरले सर्वाधिक ८० रन जोडे । उनले ७२ बलमा १२ चौका र १ छक्का प्रहार गरे । करणले ८० रनमा खेलिरहेका उनलाई विकेटकिपर आसिफ शेखबाट क्याच आउट गराए ।
    फेन्ली म्याक्रिथले ६७ बलमा ३ चौका र १ छक्कासहित ५५ रन बनाए । उनी अन्तिम ओभरमा सोमपाल कामीको बलमा आउट भए । कप्तान रिची बेरिङ्टन ४६ बलमा ३ चौका र २ छक्काको सहयोगमा ४० रनमा आउट भए । बेरिङ्टन करणकै बलमा विकेट किपर आसिफबाट समातिए ।


    म्याथ्यु क्रस ५६ बलमा ३ चौकाको सहयोगमा ३९ रन बनाए । क्रस सन्दीप लामिछानेको बलमा कुशल भुर्तेलबाट क्याच आउट भए । माइकल लिस्क १५ बलमा १८ रन जोडे । लिस्क रिजनको बलमा भीमबाट क्याच भए । ब्रेण्डन मक्कमुलनले ३१ बलमा २ चौकाको सहयोगमा १९ रन जोडे । सोमपालले उनलाई बासिर अहमदबाट क्याच गराए ।
    रिजनले १२ रन बनाएका ओपनर जर्ज मुन्सीको विकेट लिए। मुन्सी लामो सटको प्रयासमा सोमपालबाट समातिए । नेपाली टोलीका सोमपाल, करण र रिजनले समान २ तथा सन्दीपले १ विकेट लिए ।
    जितपछि लिग टुको अंक तालिकामा नेपाल पुछारबाट सातौं स्थानमा उक्लिएको छ । नेपालको १३ खेलमा ८ अंक छ । ८ टोली रहेको लिग टु मा १७ खेलमा २० अंकका साथ स्कटल्याणड चौथो स्थानमा छ ।
    विश्वकप लिग टु ओडिआई विश्वकप २०२७ को छनोट सिरिज हो । लिगको समाप्तिमा शीर्ष ४ मा रहने टोली विश्वकपको ग्लोबल छनोटमा पुग्नेछन् । पुछारमा रहने ४ टोलीले विश्वकप छनोट प्लेअफ खेल्नु पर्नेछ । त्रिकोणात्मक सिरिजमा अर्को टोली नेदरल्याण्ड्स छ ।

     

  • एरिकालाई कराते–१ प्रिमियर लिगमा ऐतिहासिक पदक

    भक्तपुर, जेठ १९
    करातेका एरिका गुरुङले कराते–१ प्रिमियर लिगमा ऐतिहासिक कास्य पदक जितेकी छिन । एरिकाले आइतबार सम्पन्न महिला ६८ केजी माथि तौल समूहमा फ्रान्सका पिए क्लेमेन्सलाई ६–२ ले पराजित गर्दै कराते प्रिमियर लिगको इतिहासमै नेपाललाई पहिलो पदक दिलाएकी हुन् ।
    एरिकाले पहिलो सहभागितामै पदक दिलाउँदै दुर्लभ इतिहास आफ्नो नाम गरेकी छिन् । विश्व वरीयताको ५० औं स्थानमा रहेकी एरिकाले २० औं वरीयतामा रहेकी क्लेमेन्सलाई पराजित गरेकी हुन् ।
    कास्य पदकको खेलमा एरिकाले सुरुवातदेखि नै काउन्टर अट्याकको रणनीति लिँदै खेलेकी थिइन् । सुरुवातमा दुवैले युको जोडेपछि अर्को युको जोड्दै एरिकाले सेन्शु आफ्नो नाम गरिन् । त्यसपछि विपक्षीले लगातार आक्रमण गर्न खोजेपनि उनले लगातार विपक्षीको आक्रमण रोक्दै काउन्टरमा युको जोडी रहिन् । अन्त्यमा एरिकाले ६–२ को जित दर्ता गरिन् ।
    विश्व कराते महासंघले विश्वका ३२ खेलाडीलाई मात्र प्रिमियर लिगमा सहभागी गराउँदै आएको छ । एरिकाले पछिल्लो समय एकपछि अर्को राम्रो प्रदर्शन गरेपछि मोरक्कोको रबातमा भएको प्रिमियर लिगमा सहभागिता जनाउने अवसर पाएकी थिइन् । नेपाली खेलाडीको पहिलो सहभागितामै एरिकाले पदक दिलाउँदै अर्को इतिहास रचेकी छिन् ।
    एरिकाले सुरुवाती चरणको रुपमा रहेको पुल ६ को खेलमा टर्कीकी जेना गाबालासँग २–२ र इटालीकी क्लिओ फेराकुतीलाई ३–१ ले हराउँदा साइप्रसकी जिआमुकी ठेओदोसियासँग १–१ को बराबरी खेलेकी थिइन् ।
    त्यसपछि इजिप्टकी हैदी महघुबलाई ८–२ ले हराएकी उनी स्पेनकी मारिया टोरेस गार्सियासँग भने ५–५ को बराबरीमा पछि परेकी थिइन् । त्यसपछि तेस्रो स्थानको खेलमा उनले क्लेमेन्सलाई हराइन् । एरिकालाई सेमिफाइनलमा हराएकी मारिया टोरेसले नै फाइनलमा इंग्ल्यान्डकी रोसेल वाल्टर्सलाई ४–२ ले हराएर स्वर्ण जितिन् ।

     

  • थिमिमा लोकेश्वरको जात्रा सम्पन्न

    भक्तपुर, जेठ १९
    मध्यपुर थिमिमा आइतवार सिथि नखःको साँझ पद्यपाणी लोकेश्वर (करुणामय)को खट जात्रा सम्पन्न भएको छ । मध्यपुर थिमि–४ मरुटोलको हिरण्यवर्ण महाविहारमा अवस्थित करुणामयलाई सिथि नखःको दिन चपाचोस्थित जिस्वाः बहाबाट खटमा राखी जात्रा गरेर पुनः हिरण्यवर्ण महाविहारमा विराजमान गराईएको हो ।
    जात्राका क्रममा बाजागाजासहित करुणामयलाई हात्ती महांकाल, दिगुटोल, दुईपोखरी, लाय्कू, दथुटोल, मरुटोल, बालकुमारीको परिक्रमा गराईएको थियो ।
    जात्रा अघि लोकेश्वरलाई वस्त्र र गरगहनाद्वारा सजाई सानो खटमा राखेर स्थानीय गणेशपाटीमा विराजमान गराईएको थियो । त्यहाँ थिमि, बोदे, नगदेश क्षेत्रका स्थानीयवासीले यसै वर्ष आआफ्नो खेतवारीमा उब्जनी भएका तरकारी, खाद्यान्न चढाएका थिए ।
    मध्यपुर थिमिको लोकेश्वर करुणामयलाई ललितपुरकोे रातो मत्स्येन्द्रनाथको रुपमा लिईन्छ । पुजारी धर्मसुन्दर वज्राचार्यका अनुसार किराँतकालिन थिमि शहरमा ललितपुरका बज्राचार्यहरुको बसोबास भएपछि लोकेश्वरको जात्रा शुरु भएको भनाई पाइन्छ । तर लोकेश्वरको स्थापना र जात्रा कहिले शुरु भएको भन्ने बारे हालसम्म धार्मिक एवम् ऐतिहासिक तथ्य फेला परेको छैन ।
    जात्रा गर्नु केही दिन अघि लोकेश्वरलाई ‘न्हवं’ अर्थात महास्नान गराईन्छ । ‘न्हवं’ गर्दा पाटनको रातो र काठमाण्डौंको सेतो मत्स्येन्द्रनाथलाई जस्तै लोकेश्वरलाई पनि दुध, दही, घिउ, मह र पानीले स्नान गराइन्छ । पुजारी वज्राचार्यका अनुसार हेमवर्ण विहारमै यसरी महास्नान गराइसकेपछि लोकेश्वरलाई चपाचोस्थित जिस्वां बहालमा लगी घाममा सुकाइन्छ । त्यसपछि रङरोगन हुन्छ । रङरोगनपछि मानिसलाई जस्तै न्वारान, इही, बाह्राः, चुडाकर्म जस्ता केटा र केटी दुवैलाई गरिने संस्कार गरिन्छ । यसलाई १० कर्म संस्कार गरिने भनिन्छ । त्यसपश्चात् मूर्तिमा जीवन्यास गरिन्छ ।

     

  • मुम्बई स्तब्ध, पञ्जाब फाइनलमा, उपाधिका लागि रोयलसँग भिड्ने

    भक्तपुर, जेठ १९
    पञ्जाब किङ्स् इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल)को फाइनलमा प्रवेश गरेको छ । अहमदावादमा आइतवार राती सम्पन्न दोस्रो क्वालिफायरमा पञ्जाव मुम्बई इन्डियन्सलाई ५ विकटले स्तब्ध पार्दै फाइनल प्रवेश गरेको हो । पञ्जावले मंगलवार हुने फाइनलमा उपाधिका लागि रोयल च्यालेञ्जर्स बेंगलुरुसँग भिड्ने छ ।
    पानी परेर करिव २ घण्टा शुरु भएको खेलमा २०४ रनको लक्ष्य पछ्याएको पञ्जावले एक ओभर बाँकी छँदै ५ विकेट गुमाएर पुरा ग¥यो । पञ्जाबको जितको लागि कप्तान श्रेयर ऐयरले अविजित ८७ रनको पारी खेले । ऐरले ४१ बलमा ५ चौका र ८ छक्कासहित ८७ रनको योगदान दिए ।
    नेहाल वाधेराले २९ बलमा ४८ रन बनाए । नेहाल र श्रेयसले चौथो विकेटका लागि ८४ रनको साझेदारी गर्दै टोलीलाई जिततर्फ अघि बढाएका थिए । ओपनर प्रियांश आर्याले २० रन जोडे । जोश इंग्लिसले ३८ रनको योगदान दिँदा प्राभ्सिम्रन सिंहले ६ रन बनाए ।
    मुम्बईका अश्वनी कुमारले २ विकेट लिँदा ट्रेन्ट बोल्ट र हार्दिक पान्ड्याले १–१ विकेट हात पारे ।
    त्यसअघि टस हारेर पहिले व्याटिङ गरेको मुम्बईले मुम्बईले २० ओभरमा ६ विकेट गुमाएर २ सय ३ रन जोडेको थियो । कप्तान रोहित शर्मालाई तेस्रो ओभरमै ८ रनमा गुमाएपछि जोनी बेयरस्टो र तिलक वर्माले ५१ रनको साझेदारी गर्दै टोलीलाई राम्रो सुरुवात दिलाए ।


    बेयरस्टोले २४ बलमा ३ चौका र २ छक्कासहित ३८ रन जोडे। तिलक र सूर्यकुमार यादवले तेस्रो विकेटका लागि ७२ रनको साझेदारी गरे । सूर्यले २६ बलमा ४ चौका र ३ छक्कासहित ४४ रन जोडे। तिलक पनि १४औं ओभरमा आउट हुनुअघि २९ बलमा २ चौका र २ छक्कासहित समान ४४ रन बनाउँदै आउट भए ।
    नमन धिरले १८ बलमा ७ चौकासहित ३७ रन जोडेसँगै मुम्बईले २ सय रनको आँकडा छोएको थियो। कप्तान हार्दिक पान्ड्याले १३ बलमा १५ बनाए ।
    पन्जाबका लागि अजमतुल्लाह ओमारजाइले २ तथा काइल जेमीसन, मार्कस स्टोइनस, विजयकुमार वाइसक र युजभेन्द्र चहलले १–१ विकेट लिए ।
    पहिलो क्वालिफायर्समा पन्जाबलाई ८ विकेटले हराउँदै रोयल च्यालेंजर्स बेंगलुरुले फाइनलमा स्थान सुरक्षित गरिसकेको छ । फाइनल खेल मंगलबार अहमदाबाद मैदानमा हुनेछ । दुवै टिमले अहिलेसम्म उपाधि नजितेकाले यसपटक आईपीएले नयाँ विजेता पाउने भएको छ ।

     

  • पिएसजी जित्यो पहिलो पटक च्याम्पियन्स लिग

    भक्तपुर, जेठ १८
    फ्रान्सेली क्लव पेरिस सेन्ट–जर्मेन (पिएसजी)ले पहिलो पटक युइएफए च्याम्पियन्स लिगको उपाधि जितेको छ । लिगको शनिवार राती सम्पन्न फाइनलमा पिएसजीले इटालियन क्लव इन्टर मिलानलाई ५–० ले हराउँदै पहिलो पटक च्याम्पियन्स लिग उपाधि जितेको हो ।
    फ्रेन्च लिग वान च्याम्पियन टोली पिएसजीलाई जित दिलाउन डिजेर डुवेले २, आक्राफ हाकिमी,ख्विचा क्वारात्स्खेलिया, सेनी मायुलुले समान १ गोल गरे । हाकिमीले १२ औं मिनेटमा गोल गर्दै पिएसजीलाई अग्रता दिलाए । डुवेले २० औं मिनेटमा गोल गरेपछि पिएसजीले खेलमा मजबुत नियन्त्रण बनायो ।
    डुवेले ६३ औं मिनेटमा अर्को गोल थपे । त्यसको १० मिनेटपछि क्वारात्स्खेलिया काउन्टर अट्याकबाट गोल गर्दै टोलीको अग्रतालाई फराकिलो बनाए । मायुलुले ८६ औं मिनेटमा टोलीका लागि पाँचौं गोल गरे । उनले मैदान प्रवेश गरेको ३ मिनेटपछि गोल गरेका हुन् । इन्टरले खेलभर खासै आक्रमण गर्न सकेन ।
    लुइस एररिकेको पिएसजीले यसपटक अन्तिम १६ मा लिभरपुललाई, क्वाटरफाइनलमा एस्टन भिल्लालाई र सेमिफाइनलमा आर्सनललाई हराउँदै फाइनल यात्रा तय गरेको थियो ।
    लियोनल मेस्सी, नेयमार र केलियन एमबाप्पे जस्ता स्टार खेलाडीले क्लब छाडेपछि पिएसजी च्याम्पियन्स लिग जित्न सफल भएको छ ।
    पिएसजीले यसअघि सन् २०२० मा च्याम्पियन लिग फाइनल खेलेको थियो । त्यति बेला टोली बायर्न म्युनिखसँग १–० ले पराजित भएको थियो ।

     

  • खेल पत्रकार हिमेशको ‘स्वर्णकथा नेपाली फुटबलको’ सार्वजनिक

    भक्तपुर, जेठ १८
    खेल पत्रकार हिमेशरत्न बज्राचार्यको पुस्तक ‘स्वर्णकथा नेपाली फुटबलको’ आइतवार सार्वजनिक भएको छ । नेपाली फुटबलको सफल इतिहासलाई समेटिएको सो पुस्तक नेपाली फुटबलका हस्ती राजुकाजी शाक्यले विमोचन गरी सार्वजनिक गरेको हो ।
    नेपालले तत्कालीन दक्षिण एसियाली महासंघीय खेलकुद (साफ) हालको दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) को पहिलो (सन् १९८४) र छैटौं (१९९३) संस्करणमा फुटबलमा स्वर्ण पदक जितेको थियो । त्यही दुई स्वर्ण पदक जित्दाको विषयलाई समावेश गर्दै वज्राचार्यले स्वर्णकथा नेपाली फुटबलको लेखेका हुन् ।
    ती दुवै स्वर्ण पदक जित्दाका २ खेलाडी मध्येका एक हुन् शाक्य । अर्का सदस्य उमेश प्रधान अमेरिकामा बस्छन् । शाक्य छैटौं संस्करणमा टोलीको कप्तान नै थिए । उही शाक्यले पुस्तकको विमोचन गरेको हो ।
    फुटबल इतिहासमा नेपालले जितेको त्यो दुई महत्वपूर्ण उपाधि हुन् । सागको नवौं संस्करणबाट यु २३ टोलीले यसमा प्रतिस्पर्धा गर्छ । नेपाल १२ औं र १३ औं संस्करणको पनि विजेता हो । युवा टोलीले १२ औं सागमा स्वर्ण पदक जित्दा शाक्य त्यसको प्रशिक्षक थिए ।
    नेपाली फुटबलको इतिहास करिब एक सय वर्ष लामो भएपनि अहिलेसम्म फुटबलको इतिहासबारे कुनै पुस्तक लेखिएको थिएन । त्यसैले नेपाली फुटबलको इतिहासमा लेखिएको यो नै पहिलो पुस्तक हो ।
    लेखक वज्राचार्यले यो पुस्तक प्रकाशित गर्नु आफ्नो सपना भएको र सपना पूरा भएको बताएका छन् । कान्तिपुर दैनिकमा आबद्ध खेल पत्रकार वज्राचार्य दुई दशक भन्दा लामो समयदेखि फुटबल रिपोर्टिङ गर्दै आएका छन् । बुकहिलले प्रकाशन गरेको सो पुस्तकको विक्री पनि सुरु भएको छ ।

     

  • सिथि नखः पर्व मनाउँदैं नेवार समुदाय

    लक्ष्मी गारु, भक्तपुर, जेठ १८
    जेष्ठ शुक्ल पक्ष कुमार षष्ठी अर्थात नेवार समूदायले वर्षभरीको अन्तिम पर्वको रुपमा आज धुमधामका साथ सिथि नखः पर्व आज मनाउँदैंछन ।
    सिथि नखः पर्वको नेवार समुदायमा विशेष महत्व राख्ने गर्दछ । यो चाडसँगै वर्षा शुरु हुने र किसानको वर्षको महत्वपूर्ण कार्य सिन्या ज्याः (धान रोपाईं) शुरु हुने भएकाले यस चाडलाई अन्तिम चाडको रुपमा मनाइन्छ ।
    भगवान कुमारको जन्म दिन समेत भएकाले यस दिन नेवार समूदाय कुमारको पुजा गरी मास, मुगी, केराउ लगायतका दलहनबाट बनेका विशेष प्रकारको पकवान बारा खाने प्रचलन रहेको छ । यसवर्ष घरमा भर्खर भित्रिएको नयाँ गहुँको म्हुछ्यामढी –(भुटेको गहुँको पिठोमा चिनी मिसाएर मुठ्ठी पारी बनाइएको विषेश खालको रोटी) समेत खाने गरिन्छ । साथै चटामरी, पापड, गहुँको मालपुवा लगायतका पकवान खाने चलन रहेको छ ।
    सिथि नखःको दिन नेवार समूदाय मुहान, इनार, कुवा, पोखरी, धारालगायतका पानीको स्रोत सरसफाइ गर्दछन । वर्षातको बेला बगेर आउने भेल र फोहोर पानी खानेपानीको मुहानमा मिसिएर पानी दुषित नहोस भनी पानीको मुहान र स्रोतको वरिपरी समेत सरसफाइ गरी निकास खोल्नु यसको विशेषता हो । साथै हिँउदमा पुरिएको, थुनिएको र सुकेको मुललाई वर्षातको पानीले फुटाउने भएकाले पनि सिथि नखःको दिन पानीको मुलको सफाइ गर्ने गरेको हो ।
    सिथि नखःको दिन किसानहरुले खेत बारीमा काम गर्न हुँदैन भन्ने धार्मिक मान्यता रहेकाले एका बिहानै घरमा रहेको गाई वस्तुको गोबर मल, कम्पोष्ट मललाई खेतबारीमा पु¥याउने गर्दछ । त्यसपछि आफ्नो घर सफा गरि सिथि नखः पर्व मनाउन व्यस्त हुन्छन । यस दिन खेतको माटोलाई चोट पु¥याउन नहुने धार्मिक मान्यता रहेको छ ।

    नेवार समुदायमा सिथि नखःको दुई कारणले विशेष महत्व राख्ने गरेको संस्कृतिकर्मी प्रा. डा. पुरुषोत्तमलोचन श्रेष्ठ बताउँछन । पहिलो सिथि नखः महादेव पार्वतीका जेष्ठ सुपुत्र कुमारको जन्म दिन । यसले गर्दा धार्मिक महत्वको पर्वका रुपमा लिइन्छ । गणेश देवताहरुका गणनायक हुन भने कुमार देवगणका सेनापति हुन । देवी देवताहरु मध्ये सबैभन्दा पहिला पुजा गरिने कुमारको पुजा आराधना गर्नाले वर्षातको बेला धान रोपाई जस्तो कृषि कार्य गर्न शरीरमा बल र शक्ति प्राप्त हुने विश्वास रहेको प्रा. डा. श्रेष्ठ बताउँछन ।
    नेवार समूदाय कला सँस्कृति र साँस्कृतिक मनोरञ्जनका पारखी हुन । उनीहरु वर्षभरी अनेकथरी कला, साँस्कृतिक झाँकी र सांस्कृतिक चाडपर्व मनाउने गर्दछन । तर वर्षासँगै ती सबै थाँती राखी धान बाली लगाउन व्यस्त हुन्छन । नेवारीमा प्रचलित एउटा भनाई, “मनु स्युसाः लप्ते कुसाँ तपुया साँ न्हापाँ सिना ज्याः सिद्यके माः” अर्थात “मान्छे मरे घुमले छोपेर भएपनि पहिला धान रोपाईं सक्नुपर्छ” भन्ने मान्यताले पनि धान खेतीको महत्व र प्राथमिकतालाई झल्काउँछ । यस्तो अवसरमा किसानहरुलाई जात्रा पर्व सबै थाँती राखेर अन्न उत्पादनका लागि मानसिक र शारीरिक रुपले पनि तयार पार्ने चाडको रुपमा सिथि नखःको विशेष महत्व रहने गरेको प्रा. डा. श्रेष्ठको कथन रहेको छ ।
    धान खेती धेरै मेहनत र परिश्रमयुक्त खेती हो । वर्षातको झरीमा रुझेर, हिलो माटोसँग पौंठेजोरी खेल्दै गरिने धान रोपाईंलाई अन्य खेतीपातीमा भन्दा बढी नै शक्ति र तागत आवश्यक पर्छ । यही तथ्य बुझेर नेवार समूदायले सिथि नखःको दिन शरीरमा तागत उत्पन्न गराउने मास र मुगीका बारा, चटामरी, पापड, गहुँको मालपुवा लगायतका पकवान खाने चलन रहेको छ । साथै नयाँ गहुँको पिठोको विभिन्न प्रकारका रोटीहरु खाने चलन समेत रहेको छ ।
    यस दिन बारा, चटामरी, म्हुछ्यामढी लगायतका पकवान खानाले शरीरमा तागत उत्पन्न हुने र वर्षा याममा धान खेती गर्न आवश्यक बल पुग्ने जनविश्वास रहँदै आएको छ । साथै आजको दिन शुद्ध भई नवदुर्गा भवानी र शिक्तिपिठहरुको पुजागरि नयाँ गहुँबाट तयार गरिएको म्हुछ्यामढी चढाउनाले गहुँ उत्पादनमा बृद्धि हुनुका साथै वर्षा फाप्ने तथा घरपरिवारमा सुख शान्ति हुने जनविश्वास समेत रहेको पाईन्छ ।