Category: अर्थ

भक्तपुर, साउन ६
प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री एवम् महामानव स्व. विश्वेश्वर प्रसाद (विपी) कोइरालाको ३९ औं स्मृति दिवसको अवसरमा चाँगुनारायण नगरपालिका वडा नं. १ का वडासदस्य उद्धव खड्काले लामो समयदेखी शारीरिक अशक्त भई उपचाररत दुई जनालाई एक लाख ५० हजार रुपैंया सहयोग प्रदान गरेको छ ।
खड्काले नेपाली कांग्रेस भक्तपुरका युवा नेता एवम् पूर्व जिल्ला समिति सदस्य रोशन पौडेल र चाँगुनारायण नगरपालिकाका कार्यपालिका सदस्य कुमार अच्छामीलाई उहाँहरुको निवासमा पुगेर आर्थिक सहयोग गरेको हो ।

खड्काले दुवै जनालाई जनही ७५ हजार रुपैंया सहयोग गरेको बताउनुभयो । उहाँले नगरसभा सदस्यको हैसियतले नगरपालिकाले दिने विभिन्न शिर्षकको सेवा सुविधा र नगरपालिका तथा वडा कार्यालयमा हुने बैठकमा सहभागी भए वापतको भत्ता रकम जम्मा गरेर सो रकम सहयोग गरेको जानकारी दिनुभयो ।

भक्तपुर, साउन २
बागमति प्रदेश पूर्वाधार विकास साझेदारी कार्यक्रम अन्तर्गत आर्थिक वर्ष २०७७÷०७८ मा मध्यपुर थिमि नगरपालिकाभित्र १० वटा योजना सम्पन्न भएका छन । जसमध्ये सार्वजनिक शौचालय, अस्पताल भवन, फल्चा (पाटी), अति विभिन्न आवास निर्माणका साथै बाटो सुधार, खानेपानी तथा ढल बिस्तार र टेवा पर्खाल निर्माणलगायतका योजना छन ।
प्रदेश सभा सदस्य डा. राजेन्द्रमान श्रेष्ठको पहलमा निर्माण सम्पन्न भएका ती योजनामा मगरगाउँ शिक्षा विभागतिर खानेपानी लाईन पाइप बिस्तार, नमूना फुलबारी मार्ग सुधार, नारायणविलास जोशी स्मृति प्रतिष्ठान भवन निर्माण, नेपाल कोरिया मैत्री नगरपालिका अस्पताल प्रशासकिय भवन निर्माण रहेका छन ।

त्यसैगरी भुलाङखेल कलात्मक कुटु फल्चा पुनःनिर्माण, अति विपन्न आवास निर्माण अन्तर्गत चार वटा घर निर्माण, नीलबाराही सार्वजनिक शौचालय पुनःनिर्माण, बोडे थिमिलाँ कलात्मक फल्चा पुनःनिर्माण, हाडोल–कुण्डोलबाट गाखु जोड्ने बाटो सुधार र गट्ठाघर अरनिको बस्तीमा ढलान, ढल निकास, टेवा पर्खाल निर्माण योजना प्रदेश पूर्वाधार विकास साझेदारीमा सम्पन्न भएको प्रदेश सभा सदस्य डा. श्रेष्ठले बताउनुभयो ।

नगरको वडा नं. २ को मगरगाउँमा गरिएको खानेपानी पाइप लाइन बिस्तारले ५० घर लाभान्वित भएको उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष राजेन्द्रबहादुर खड्काले बताउनुभयो । करिव ५ सय मिटर लामो उक्त पाइप लाइन बिस्तारका लागि १२ लाख ५१ हजार ८३ रुपैंया खर्च भएकोमा स्थानीय उपभोक्ताहरुबाट २ लाख ५० हजार २१७ रुपैंया व्यहोरेको खड्काले जानकारी दिनुभयो ।

त्यसैगरी भुलाँखेल कलात्मक कुटु फल्चा पुनःनिर्माणमा १७ लाख ९८ हजार ५५० रुपैंया खर्च भएको उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष श्यामचन्द्र श्रेष्ठले बताउनुभयो । पूर्वाधार विकास साझेदारी कार्यक्रम अन्तर्गत नै मध्यपुर थिमिमा चार अति विपन्न परिवारलाई आवास निर्माण गरिएको छ । प्रदेश सरकारको करिव २० लाख सहयोगमा मध्यपुर थिमि ४ मा २ वटा, वडा नं. ७ र ८ मा एक एक वटा एकतल्ले आवास निर्माण गरिएको उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष नविन प्रकाश श्रेष्ठले बताउनुभयो ।

त्यस्तै करिव ४ सय वर्ष पुरानो बोडे थिमिलाँ कलात्मक फल्चा निर्माणमा १७ लाख ९७ हजार ३९३ रुपैंया खर्च भएको उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष द्रव्यलाल जयना श्रेष्ठले बताउनुभयो ।
बागमति प्रदेशबाट पूर्वाधार विकास साझेदारी कार्यक्रम अन्तर्गत गट्ठाघर अरनिको बस्तीमा ढलान, ढल निकास, टेवा पर्खाल निर्माणका लागि २० लाख, हाडोल–कुण्डोलबाट गाखु जोड्ने बाटो सुधारका लागि २० लाख, नारायणविलास जोशी स्मृति प्रतिष्ठान भवन निर्माणका लागि ९१ लाख, नेपाल कोरिया मैत्री नगरपालिका अस्पताल प्रशासकिय भवन निर्माणका लागि ५० लाख, नीलबाराही सार्वजनिक शौचालय पुनःनिर्माणका लागि ३० लाख विनियोजन गरेको प्रदेश सभा सदस्य डा. श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो ।
उल्लेखित योजनाहरुको कार्य प्रगतिको शनिवार डा. श्रेष्ठको नेतृत्व र जिल्ला समन्वय समितिका सदस्य उमेशलाल श्रेष्ठको अगुवाईमा अनुगमन गरिएको थियो । सो अनुगमनमा जिससका सदस्यहरु, सञ्चारकर्मी, स्थानीय उपभोक्ताहरुको सहभागिता रहेको थियो ।

भक्तपुर, असार २९
चाँगुनारायण नगरपालिकको मेयर उद्यमशिल विकास कार्यक्रमको शुभारम्भ भएको छ । नगरपालिकाले नेपाल बैंक लिमिटेड कमलविनायक शाखासँगको समन्वयमा हाइट हाउस खाजाघरका सञ्चालक राधाकृष्ण घिमिरेलाई मंगलवार तीन लाख नगद उपलब्ध गराउँदैं सो कार्यक्रमको शुभारम्भ गरेको हो ।
चाँगुनारायण नपाले चालु आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा उद्यमी बन्न चाहने नगरबासीलाई बढीमा ३ लाख रुपैंया विना धितो निव्र्याजी ऋण उपलब्ध गराउने घोषणा गरेको थियो । सोही अनुसार पहिलो लाभग्राहीको रुपमा खाजाघरका सञ्चालक घिमिरेसँग सम्झौता भई कार्यान्वयनको शुभारम्भ गरिएको नगरप्रमुख सोमप्रसाद मिश्रले बताउनुभयो ।
सम्झौता अनुसार लाभग्राहीले पाँच वर्षमा उक्त रकम चुक्ता गर्नुपर्ने छ । समयावधीभित्र ऋण चुक्ता नगर्ने वा ऋणको दुरुपयोग गरेको खण्डमा नगरपालिकाले कालो सुचीमा समावेश गरी नगरका अन्य सेवा सुविधामा रोक लगाईने र बैंकले पनि प्रचलित ऐन नियमानुसार कारवाही गर्ने प्रावधान राखिएको नगरप्रमुख मिश्रले बताउनुभयो ।
नगरपालिकाले महिला उद्यम, दलित र पिछिडिएका वर्ग, वैदेशिक रोजगार, युवा स्वरोजगार र कृषि गरी पाँच वटा क्षेत्रमा उद्यमी बन्न चाहनेहरुलाई छनोट गरी, उद्यमी बन्ने तालिम निःशुल्क प्रदान गर्ने र तालिममा सहभागीहरुले प्रस्ताव गरेको उद्यमशिलताको कार्यक्रमका आधारमा छनोट गरी विना धितो निव्र्याजी ऋण दिने व्यवस्था गरिएको नगरप्रमुख मिश्रले जानकारी दिनुभयो ।
चालु आर्थिक वर्ष २६२ जना यो कार्यक्रमको लागि छनोट भएका छन । कार्यक्रमका लागि आवेदन दिने १ हजार १२१ जनाले निवेदन दिएका थिए । ती मध्ये मनोविज्ञको टोलीले विभिन्न ३६ वटा प्रश्नको सहायताले ३९० जनालाई उद्यमशिलता तालिमका लागि छनोट गरिएको नगरप्रमुख मिश्रले बताउनुभयो । तालिममा सहभागी मध्ये २९२ जनालाई छनोट गरी नगरपालिकाले नामावली नेपाल बैंकमा पठाएको र उनीहरुले प्रस्तुत गर्ने परियोजना प्रस्तावका आधारमा ऋण अनुदान दिने व्यवस्था गरिएको छ ।
त्यसका लागि नगरपालिकाले ३ करोड रुपैंया बैंकमा जम्मा गरिएको उहाँले बताउनुभयो । ‘यो वर्ष कार्यक्रमको शुरुवात गरेका छौं, कार्यविधि लगायतका तयारीले केही ढिलो हुन पुग्यो,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘आगामी साउनमा कार्यक्रमले गति लिने र पहिलो चरणमा छनोट भएका २९२ जनाले लाभ लिने विश्वास लिएको छु ।’
कार्यक्रम अन्तर्गत नेपाल बैंकले उद्यमीलाई ७ दशमलव ९८ प्रतिशत व्याजमा ऋण उपलब्ध गराईने छ । सो व्याज मध्ये ऋणको विषयवस्तु अनुसार ५ वा ६ प्रतिशत नेपाल सरकार र राष्ट्र बैंकको अनुदानबाट व्यहोर्ने र बढीमा २ दशमलव ९८ प्रतिशत नगरपालिकाले व्यहोर्ने गरी कार्यविधि तयार गरिएको नेपाल बैंक कमलविनायक शाखाका प्रबन्धक विष्णुमान भैलले जानकारी दिनुभयो ।

भक्तपुर, असार २७
भक्तपुरका व्यवसायीहरुलाई अनलाइनमार्फत कर विवरण दाखिला गर्ने तालिम प्रदान गरिएको छ । भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्श, भक्तपुर घरेलु तथा साना उद्योग संघ, भक्तपुर विद्युतीय सामग्री व्यवसायी संघ र भक्तपुर सुनचाँदी व्यवसायी संघले संयुक्त रुपमा व्यवसायीहरुलाई अनलाईन कर विवरण दाखिला सम्बन्धी तालिम प्रदान गरिएको हो ।
भच्र्युअल विधिबाट आयोजना भएको उक्त तालिममा आन्तरिक राजस्व कार्यालय भक्तपुरका प्रमुख कर अधिकृत गगन बहादुर विके र कार्यालयकै कम्प्युटर अपरेटर रुपक ढकालले अनलाईनबाट कर विवरण भर्ने तरिका र कर भुक्तानीका प्रक्रियाहरुका बारेमा तालिम प्रदान गर्नुभएको थियो ।
सो अवसरमा भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्शका अध्यक्ष न्हुछे रत्न मानन्धरले राजस्व सम्बन्धमा नियम, कानुन र प्रक्रियाहरुबारे जानकारी नहुँदा धेरै उद्यमी व्यवसायीहरु कारवाहीमा पर्ने गरेकाले उहाँहरुलाई सहजीकरण गर्ने उद्देश्य अनुरुप कार्यक्रम आयोजना गरेको बताउनुभयो ।
कार्यक्रममा नेपाल चेम्बर अफ कमर्शका केन्द्रीय कार्यसमिति सदस्य एवं भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्शका सल्लाहकार रोशन भोयद्योले मौजूदा कोरोना संक्रमणको कारण भिडभाड गर्न नहुने अवस्थामा पनि आयोजक संस्थाहरुले समयानुकुल भच्र्यूअल प्रविधिबाट तालिमको आयोजना गरी उद्यमी व्यवसायीलाई सु–सुचित गराउन सक्नु प्रशंसनिय कार्य भएको बताउनुभयो ।
भक्तपुर घरेलु तथा साना उद्योग संघका अध्यक्ष प्रेम कृष्ण खर्बुजाले मौजुदा प्रविधि मैत्री अवस्थामा प्रविधिको उपयोग गर्न सिक्नु पर्नेमा जोड दिनुभयो । विभिन्न क्षेत्रका उद्यमी व्यवसायी र निकायका प्रतिनिधिहरुको सहभागिता रहेको उक्त भच्र्युअल तालिममा भक्तपुर विद्युतीय सामग्री व्यवसायी संघका अध्यक्ष माधव प्रसाद प्रजापति र भक्तपुर सुनचाँदी व्यवसायी संघका अध्यक्ष प्रदिप रत्न शाक्यले तालिमको आवश्यकता स्पष्ट पार्नुभएको थियो ।

भक्तपुर, असार २७
मध्यपुर थिमि नगरपालिकाको पाँचौं नगरसभाको शुक्रवार बसेको बैठकले आगामी आर्थिक वर्ष २०७८÷०७९ का लागि उपप्रमुख अञ्जनादेवी मधिकर्मीले प्रस्तुत गर्नुभएको नगरपालिकाको १ अर्ब ९२ करोड ३४ लाख ४८ हजारसहित ३ अर्ब ३८ करोड ४९ लाख ३५ हजार रुपैंयाको आय व्यय विवरण बजेट सर्वसम्मतले पारित गरेको छ । यसअघि नीति तथा कार्यक्रम सर्वसम्मत पारित गरेको मध्यपुर थिमिको बजेट पनि सर्वसम्मतले पारित भएको हो ।
नगरसभाले नगरपालिकाको एक अर्ब ९२ करोड ३४ लाख ४८ हजार, कमेरोटार जग्गा एकीकरण आयोजनाको ८० करोड २१ लाख ११ हजार र नेपाल कोरियामैत्री नगरपालिका अस्पतालको ६५ करोड ९३ लाख ७६ हजार रकम समेत गरी तीन अर्ब ३८ करोड ४९ लाख ३५ हजार रुपैयाँको बजेट सर्वसहमतिले पारित गरेको नगरका प्रवक्ता राम थापा मगरले बताउनुभयो ।
बजेटको चालु खर्चतर्फ २७ करोड ९१ लाख २२ हजार, वडागत योजना तथा कार्यक्रमको लागि २७ करोड ९ लाख, नगरस्तरीय सार्वजनिक निर्माण समेतका लागि ६५ करोड ५० लाख २ हजार रुपैयाँ विनियोजन गरेको छ ।
क्रमागत आयोजनाकालागि १४ करोड ४५ लाख, संघीय हस्तान्तरित कार्यक्रमतर्फ २१ करोड ९० लाख, प्रदेश सर्सत अनुदान २ करोड ५४ लाख ९० हजार र प्रदेश समपुरक अनुदान तर्फ २ करोड २० लाख ३४ हजार, जि.स.स, सड़क बोर्ड समपुरक र म्याचिङ्ग अनुदानको लागि १५ करोड ७४ लाख विनियोजन गरिएको छ ।
नगर सभाले खर्च व्यहोर्ने श्रोत मध्ये आन्तरिक आय (मौज्दात समेत) बाट ८३ करोड ७१ लाख ८० हजार, राजस्व बाँडफाड संघिय र प्रदेशबाट ४० करोड ८१ लाख ५७ हजार, संघिय सरकारको समानीकरण अनुदानबाट २२ करोड ७७ लाख, समानिकरण प्रदेश सरकारबाट २ करोड ३ लाख ८७ हजार, सशर्त अनुदान तर्फ २१ करोड ९० लाख, स्थानीय तह बिशेष अनुदान १ करोड, नगद जनसहभागिता ३५ लाख, सामाजिक सुरक्षा वापत १५ करोड, सर्सत अनुदान चालु प्रदेश सरकार २ करोड ५४ लाख ९० हजार र अनुदान २ करोड २० लाख ३४ हजार रुपैयाँ व्यहोर्ने अनुमान गरिएको छ ।
बजेटले स्वास्थ्यतर्फ वडा नं. २ र ३ मा स्वास्थ्य चौकी सञ्चालन गर्न आवश्यक बजेट विनियोजन गरेको छ । त्यस्तै एमआरआई, क्याथल्याव, सिटि स्क्यान मेसिन र ब्लड बैंक सञ्चालनका लागि १९ करोड, नेपाल कोरिया पुर्बाधार विकास १ करोड, कोभिड ब्यवस्थापन १ करोड, र जातिगालमा शहरी स्वास्थ्य क्लिनिक भवन निर्माणका लागि ६० लाख विनियोजन गरेको छ ।
शिक्षातर्फ महेन्द्र आधारभुत विद्यालय, जन आदर्श क्याम्पस र जनप्रेमी आधारभुत विद्यालयको भौतिक पुर्बाधार निर्माण ६५ लाख, र पुर्वाधार विकासमा ४० लाख विनियोजन गरेको छ ।
खेलकुतर्फ सानो थिमि फुटबल मैदानका लागि १ करोड ७५ लाख, मध्यपुर युथ एशोसियसनको फुटबल कार्यक्रम सञ्चालनका लागि २० लाख, मध्यपुर कराते एकेडेमीलाई कार्यक्रम संचालन गर्न ५ लाख, खेलकुद बिकास तथा प्रतियोगिता सञ्चालन गर्न ४० लाख र लुखाफ्ल्चा कभर्ड हलका लागि ५० लाख विनियोजन गरेको छ ।
कला संस्कृति तथा सम्पदा संरक्षणतर्फ स्थानीय चाडपर्ब पुजाआजा खर्च १० लाख, सिद्धिकाली परिसर–७५ लाख, बालकुमारी परिसर–७५ लाख, बोडे लायकु दरबार–५० लाख, भुलाख्य परिसर–५० लाख, भागु परिसर–७५ लाख, भिमसेन द्रौपदी महादेब मन्दिर परिसर–३०लाख, बिष्णुबीर परिसर–७५ लाख, सुर्यबिनायक परिसर—५० लाख, न्यागा छ्वासो परिसर–७५लाख, पाचो परिसर बोडे–६० लाख, पाटी बिहार परिसर–३० लाख, बप्पा परिसर–५० लाख, बहाखा महादेब परिसर–५० लाख, देब परिसर बोडे–७५ लाख, दिगु भैरब परिसर–५० लाख, दिगुबाहा–७५ लाख, धर्मचक्र गुम्बा–२५ लाख, नगदेश देब परिसर–३० लाख, नगदेश परिसर–७५ लाख, नगदेश बुद्ध बिहार–७५ लाख, नगदेश संग्रहालय–५० लाख, कुशल भैरब परिसर–३० लाख र लायकु सा–५० लाख विनियोजन गरेको छ ।
पार्क निर्माणतर्फ बि.पि बाल उधान लोहकिल्थली–७५ लाख, बालबालिका तथा जेष्ठ नागरिक पार्क वडा नं.२–५० लाख, कुतिंग संजीबनी पार्क सिद्धिकाली–५० लाख, शंखधर पार्क–७५ लाख, नील बर्ण पार्क–४० लाख, कुन्डोल पार्क–२० लाख, कुमारी पार्क–५० लाख, गःहिटि पार्क–२५ लाख विनियोन गरिएको छ ।
भौतिक पुर्बाधार तथा भवन निर्माणतर्फ कान्लाडोल ढल–१ करोड, स्व.चन्द्रकृष्ण स्मृति भवन–१ करोड ५० लाख, सानो थिमि सामुदायिक भवन–२५ लाख, ज्येष्ठ नागरिक भवन सिद्धिकाली–६० लाख, सडक स्तरउन्नति र पुर्बाधार बिकास वडा नं.१–२ करोड ५० लाख, वडा नं. २ –२ करोड वडा नं. ३–३ करोड ५० लाख, सानो थिमि बस बिसौनी १० लाख, सडक पुर्बाधार तथा ढुंगा छपाई १ करोड ५० लाख, सामुदायिक भवन लोहकिल्थली ५० लाख, वडा कार्यालय भवन निर्माण वडा नं.१–२ करोड ६५ लाख, ऊं बृद्धाश्रम, सानो थिमि–५ लाख, खानेपानी सुधार–५० लाख र मध्यपुर थिमि नगरपालिका हुलाक रोड–६२ लाख विनियोजन गरेको छ ।
नगरसभाले नगरपालिकामा कार्यरत कर्मचारीहरुको समायोजनका लागि कर्मचारी समायोजन विधेयक–२०७८ स्वीकृत गरेको छ । सो विधेयकले स्थानीय स्वायत्त ऐन २०५५ र सोको नियमावली २०५६ बमोजिम स्थायी नियुक्ति भएका कर्मचारीहरुको समायोजनका लागि बाटो खुला गरेको नगरपालिकाका प्रवक्ता राम थापामगरले जानकारी दिनुभयो ।

भक्तपुर, असार २७
तपाईं घरमै बसी बसी रेष्टुरेन्टको मज्जा लिन चाहनुहुन्छ भने काठमाण्डौंमा अर्को अजलाइन फुड डेलिभरी सेवा सञ्चालनमा आएको छ । लस्कर फुड्सले सेवा शुरु गरेसँगै काठमाण्डौंमा थप अर्को अनलाइन फुड डेलिभरी सेवा सञ्चालनमा आएको हो ।
लस्कर फुड्सको काठमाण्डौंका विभिन्न स्थानमा आफ्नै भान्सा रहेको र सो भान्साबाट ग्राहकले अर्डर गरेको खाना तोकिएको समयभित्र ताजा र स्वस्थकर खाना डेलिभरी दिने व्यवस्था भएको लस्कर फुड्सका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुमन ओस्तीले जानकारी दिनुभयो ।
भौतिक रुपमा मानिसहरु रेष्टुरेण्टमा उपस्थिति भई खानाका विभिन्न परिकारको स्वाद लिन असमर्थ उपभोक्ताहरुलाई लक्षित गरी लस्कर फुड्स सञ्चालनमा ल्याएको ओस्तीले बताउनुभयो । ग्राहकले चाहेको खानेकुरा सजिलैसँग घरघरमा पु¥याउने लक्ष्य लस्कर फुड्सले लिएको छ । ‘गुणस्तरीय खानेकुरा अनलाइन मार्फत घरमै उपलब्ध गराउने लक्ष्य हाम्रो रहेको छ,’ ओस्तीले भन्नुभयो ।
बजारमा दर्जनौं फुड डेलिभरी प्लेटफर्म रहेपनि लस्कर फुड्स तीबाट भिन्न रहेको ओस्तीको दावी रहेको छ । लस्कर फुड्सले ग्राहकलाई विभिन्न अफर पनि प्रदान गरेको छ । सेवा शुरुवात भएको अवसरमा लस्कर फुड्सले निःशुल्क डेलिभरी, दुईमा एक फ्रि विरियानी अफर अघि सारेको ओस्तीले बताउनुभयो ।
प्रभु–पे, इसेवा, खल्तीका साथै क्यास अन डेलिभरीबाट विल तिर्न मिल्ने कम्पनीका निर्देशक मनिष सिंहले जानकारी दिनुभयो । लस्कर फुड्सले ठमेल पकनाजोलमा रहेको कार्यालयको नम्बर ९८२४११६९२६, ९८०१३०६९२६ मा सम्पर्क गरेर वा लस्कर फुड्सको एपबाट खानाको अर्डर दिन सकिने व्यवस्था गरेको छ ।

भक्तपुर, असार २३
जंगली वन्यजन्तुले क्षति गरेका खाद्यान्न बाली र पशुधनको राहत वापत डिभिजन वन कार्यालय भक्तपुरले चालु आर्थिक वर्ष करिव १४ लाख रुपैंया वितरण गर्नेभएको छ । पिडितको माग र आवश्यक सिफारिसका आधारमा माग भएको रकम शिवपुरी वन्यजन्तु राष्ट्रिय निकुञ्जबाट रकम निकासा भई आइसकेको र असार मसान्तभित्र वितरण गर्ने तयारी भइरहेको डिभिजन वन कार्यालय भक्तपुरका प्रमुख प्रेमप्रसाद खनालले बताउनुभयो ।
यसवर्ष खाद्यान्न बालीतर्फ १३ लाख ४६ हजार २८८ रुपैंया र पशुधनतर्फ ४० हजार राहत वापत रकम वितरण गर्ने तयारी भएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । यसवर्ष खाद्यान्न बालीतर्फ १३८ जना र पशुधनतर्फ ४ जना किसानहरुले राहत पाउने भएका छन ।
वन कार्यालयले राहत सिफारिस समितिको सिफारिसको आधारमा राहत वितरण गर्दै आएको खनालले बताउनुभयो । यसवर्ष जंगली बँडेलले मकैलगायत तरकारी बाली नष्ट गरेको र चितुवाले खसी बाख्रा मारेको भनी प्राप्त सिफारिसको आधारमा राहत वितरण गर्न लागेको उहाँले बताउनुभयो ।
वन्यजन्तुबाट हुने क्षतिको राहत सहयोग निर्देशिका २०६९ ले हात्ती, गैंडा, बाघ, भालु, चितुवा, ध्वाँसे चितुवा, ब्वासो, जंगली कुकुर, जंगली बँडेल, अर्ना, मगरगोही, अजिंगर र गौरीगाईले बाली वा पशुधन तथा मानवको क्षति गरेमा क्षतिपुर्ती पाउने व्यवस्था गरेको छ ।
निर्देशिकाले मानवीय क्षति भएमा घाईतेलाई १० हजारदेखी २ लाखसम्म र मृत्यु हुनेलाई १० लाख राहत दिने व्यवस्था गरेको छ । त्यस्तै पशुधनतर्फ गाई भैंसीको हकमा बढीमा ३० हजार अन्यको हकमा १० सम्म राहत दिने व्यवस्था छ । खाद्यान्न बालीतर्फ क्षतिको अवस्था हेरी बढीमा १० हजारसम्म राहत दिने व्यवस्था रहेको छ ।
वन कार्यालयले स्थानीय तहको सिफारिस, प्रहरी प्रतिवेदन, सामुदायिक वन उपभोक्ता समितिको सिफारिस, पशू सेवा र कृषि सेवा सम्बन्धी प्राविधिकको मूल्यांकन प्रतिवेदनको आधारमा राहत दिने व्यवस्था छ ।

भक्तपुर, असार २१
बहुप्रतिक्षित माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत् आयोजनाले आज (सोमबार)देखि विद्युत उत्पादन गर्ने भएको छ । कुल ४५६ मेगावाट क्षमताको उक्त आयोजनाको पहिलो युनिटबाट विद्युत उत्पादन गर्न लागेको हो । पहिलो युनिटको क्षमता ७६ मेगावाट रहेको छ ।
आयोजनाबाट उत्पादित बिजुली विद्युतगृह रहेको गोगरबाट न्यू खिम्ती सवस्टेशन हुँदै ढल्केबर पुग्नेछ । ढल्केबर सवस्टेशनबाट राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिन्छ । त्यसका लागि आयोजनाले आइतबार विद्युतगृह रहेको गोगरदेखि खिम्तीसम्मको कुल ४७ दशमलब २ किलोमिटर लामो २२० केभी क्षमताको प्रसारण लाइनमा बिजुली पठाएर चार्ज गरेको छ । आयोजनाले शनिबार मात्रै ढल्केबरदेखि न्यू खिम्ती सवस्टेशनबीचको लाइन चार्ज गरेको थियो ।
तामाकोशीको उत्पादन राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोड्का लागि जिआइएस समेत चार्ज गरिएको छ । सूचना प्रणालीका लागि अप्टिकल फाइबरसमेत जोडिएको छ । आइतबारसम्म आयोजनामा जडान गरिएका उपकरण नो लोडमा चलाइएको थियो भने अब सोमबारदेखि ती उपकरणलाई लोडमा चलाइने छ ।
आयोजनाले असार मसान्तभित्रै अर्को एक युनिट सञ्चालनमा ल्याउने तयारी समेत गरेको जनाएको छ । आयोजनामा कुल ६ युनिट रहेका छन् ।
आयोजनाको शुरुआती लागत ३५ अर्ब रुपैयाँ रहेको भए पनि अमेरिकी डलरको मूल्यमा आएको उतारचढाब, ब्याजलगायतका कारण लागत भने बढेर झण्डै ८० अर्ब रुपैयाँ हाराहारी पुगेको छ । आयोजना तत्कालीन प्रधानमन्त्री झलनाथ खनालले शिलान्यास गर्नुभएको थियो ।
आयोजनाको सोमवार साँझ ४ बजे प्रधानमन्त्री के पी शर्मा ओलीले भर्चुअल माध्यमबाट उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम रहेको आयोजनाका प्रवक्ता डा. गणेश न्यौपानेले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार त्यसको सम्पूर्ण तयारी पुरा भएको छ ।
तामाकोशी पूर्णतया नेपाली लगानीमा तयार भएको सबैभन्दा ठूलोे आयोजना हो । यसको निर्माण करिव १० वर्ष अघि शुरु भएको हो । यसमा लगानी जुटाउन दोलाखा जिल्लाका सबै नागरिकलाई शेयर वितरण गरेको थियो ।

भक्तपुर, असार १७
भक्तपुर नगरपालिकाको नगरसभाले आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को बजेट बिहिवार सर्वसम्मतले पारित गरेको छ । नगर उपप्रमुख रजनी जोशीले गत असार १० गते प्रस्तुत बजेट नगरसभाको बिहिवार बसेको बैठकले आवश्यक छलफल गरी पारित गरेको हो ।
उपप्रमुख रजनी जोशीले प्रस्तुत गर्नुभएको रु. १ अर्ब ९३ करोड २० लाखको बजेटले स्वास्थ्य, शिक्षा र सम्पदा संरक्षणलाई प्राथमिकता दिएको छपन्न गरी अस्पताल सञ्चालनमा ल्याउन आवश्यक बजेट विनियोजन गरेको छ भने ख्वप अस्पताल कोभिड युनिटमा स्थापना गरिएको अक्सिजन प्लान्टबाट उत्पादित अक्सिजन नगरबासीलाई निःशुल्क प्रदान गर्ने नीति लिएको छ ।

बजेटलाई सभामा निर्णयार्थ प्रस्तुत गर्नुभन्दा पहिले उपप्रमुख जोशीले सभासदहरुले राखेका विभिन्न जिज्ञासा र प्रश्नहरुको जवाफ दिनुभएको थियो । सो अवसरमा उपप्रमुख जोशीले नगरपालिकाको बजेट नगरको आवश्यकता अनुरुप तयार गरिएको जिकिर गर्नुभयो । उहाँले बजेट कार्यान्वयनका लागि सभासदहरुले दिनुभएका सुझावलाई कार्यान्वयन गर्ने प्रतिवद्धता समेत व्यक्त गर्नुभयो ।
सभाको विशेष समयमा सभासद्हरु इन्द्रबहादुर प्याठले बाल सेवक विद्यालय पायक पर्ने ठाउँमा स्थानान्तरण गर्नुपर्ने, गंगालक्ष्मी बमनुले सल्लाघारी क्षेत्रको दायाँबायाँमा वृक्षारोपण गर्नुपर्ने र ऐतिहासिक सम्पदाहरुको नामाकरण पुरानै हुनुपर्ने, पञ्चमाया दुवालले लिवाली आवास क्षेत्रको सबै सडकमा कालोपत्रे गर्नुपर्ने, शिवप्रसाद बालाले खानेपानी आपूर्तिलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने र नयाँ पुल बनाउँदा पुराना पुललाई सम्पदाको रुपमा संरक्षण गर्नुपर्ने, कृष्णगोपाल चौगुठीले वडा नं. ३ स्थित तेखापुखु फल्चा पुनःनिर्माणका लागि बजेट छुट्याउनुपर्ने र ज्ञानकुमार मगजुले नगरका वडाहरुको आकारअनुरुप बजेट विनियोजन हुनुपर्ने, वडा नंं. १० स्थित दिपंकर मन्दिर परिसरमा ढुंगा छपाईंको लागि बजेट व्यवस्था गर्ने विषयमा ध्यानाकर्षण गराउनुभएको थियो ।

लक्ष्मी गारु, भक्तपुर, असार १५
असार १५ को अवसरमा रोपाईंमा मात्र होइन घरघरमा दही चिउरा खाने लोकपरम्परा रहेको छ । केही वर्षदेखी असार १५ लाई सरकारले राष्ट्रिय धान दिवसको रुपमा पनि मनाउँदैं आएका छन । दही चिउरा खाने परम्पराले असार १५ मा बजारमा दहीको अत्याधिक माग हुने गरेको छ ।
भक्तपुर दहीको लागि प्रसिद्ध छ । यहाँको जुजु धौ विश्व प्रसिद्ध रहेको छ । दहीका पारखीहरु मात्र होइन सर्वसाधारण जो सुकैलाई यहाँको दहीले मन लोभ्याउने गर्दछ । जुजु धौको लोकप्रियताले ने यसको व्यवसाय पनि फस्टाएको छ । भक्तपुरको मौलिक उत्पादन जुजु धौं को स्वाद र गुणस्तरका कारण यसको माग बढेसँगै व्यवसाय पनि फस्टाएको हो ।
नेवारी परम्परा अनुसार जन्मोत्सव, शुभकर्म, यात्रा, सफलता र ठूलो दुर्घटना पार लागेको अवस्थामा दिईने सगुन होस या भोज दहीको उपयोग अनिवार्य मानिन्छ । पछिल्लो समय पार्टी भोज लगायत दैनिक उपभोगमा समेत दहीको प्रयोग बढ्दै गएको छ ।

भक्तपुरको जुजु धौले काठमाण्डौं उपत्यकालगायत काभ्रेको बनेपा, पनौती, धुलिखेल । नुवाकोटको त्रिशुलीजस्ता छिमेकी शहरमा समेत माग रहेको भक्तपुर जुजु धौ व्यवसायी संघका अध्यक्ष कृष्णगोपाल सैंजुले बताउनुभयो । ‘दहीको प्रयोगको दायरा फराकिलो बन्दै गएसँगै जुजु धौंको माग समेत दिनदिनानु बढ्दो छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘झन विवाहको सिजनमा त माग धान्न नै धौ धौ हुने गर्दछ,’ उहाँले भन्नुभयो ।
ठूला विवाह ब्रतवन्धजस्ता भोजमा डेरीको दही प्रयोग गर्ने पार्टी प्यालेस तथा क्याटरिङ व्यवसायीहरुले समेत अचेल जुजु धौ प्रयोग गर्न थालेको सैंजुले बताउनुभयो । कोरोना महामारीले ठूला भोज आयोजना नहुँदा भने यो बेलामा भने दहीको मागमा पनि कमी आएको उहाँले बताउनुभयो ।

जुजु धौ बनाउने विधि
जुजु धौ परम्परागत शैलीबाट बनाउने गरिन्छ । जुजु धौं तयार गर्न सबै भन्दा पहिले दही बनाउने स्थानमा आवश्यकता अनुसार भुस बिछ्याइन्छ । जुजु धौ बनाउन दुधलाई बाक्लो हुने गरी राम्रोसँग चलाउँदैं उमाल्नुु पर्दछ । दुध उमाल्दा कम्तिमा ४० लिटर दुधलाई ३० लिटर हुनेगरी उमाल्नुपर्ने व्यवसायीहरु बताउँछन । उमाल्न पुगेपछि भुसमाथि राखेको माटोको कटारामा पहिले कटाराको आधा भाग मात्र दुध राख्नु पर्दछ । उक्त दुध सेलाएपछि बाँकी आधा दुधसँगै दहीको ‘बिऊ दही’ (जोरन) राखेर माथिबाट कटाराले नै छोप्नुपर्छ । त्यसलाई माथिबाट बाक्लो सिरक या केही न्यानो हुने ओढ्नेले छोपेर राखिन्छ । करिब ४–५ घण्टा पछि जुजु धौ तयार हुन्छ ।

‘जुजु धौ बनाउन ४० लिटर दुधलाई उमालेर ३० लिटर बनाउनुपर्छ । यति बाक्लो गरी उमालेको दुधबाट बनेको दही नै जुजु धौ हो,’ सैंजुले भन्नुभयो, ‘जति बाक्लो हुने गरी दुध उमालिन्छ, जुजु धौ त्यति नै बढी स्वादिलो हुन्छ ।’
मल्लकालदेखी जुजु धौको उपमा

भक्तपुरको स्थानीय दहीलाई मल्लकालदेखी जुजु धौको उपमा दिएको संस्कृतिकर्मीहरु बताउँछन । मल्लकालमा दरबारमा उपयोग गर्ने दहीलाई जुजु धौ भन्ने गरेको संस्कृतिकर्मी ओम धौभडेलले बताउनुभयो । ‘मल्लकालिन समयमा अत्यन्त स्वादिलो, बाक्लो र मसलायुक्त दही दरवारमा मात्र प्रचलनमा थियो त्यसैले सो गुणस्तरयुक्त दहीलाई जुजु धौको उपमा दिएको हो’, धौभडेलले भन्नुभयो, ‘अचेल यो सर्वसाधारणले पनि उपयोग गर्दछन ।’
जुजु धौको विशेषता
जुजु धौंको प्रमुख विशेषता यसको स्वाद नै हो । न अमिलो न गुलियो, मग मग बास्नादार स्वादिलोपना नै जुजु धौको प्रमुख विशेषता हो । चक्कुले टुक्रा टुक्रा पारेर काट्न मिल्नु, माटोको कटारोको दहीलाई घोप्ट्याएपनि नपोखिने यसको अर्को विशेषता हो ।

जुजु धौ भक्तपुरको पहिचानको रुपमा स्थापित भएको छ । जुजु धौंको स्वाद र गुणस्तर नेपालमा मात्र होईन विदेशमा समेत प्रख्यात रहेको छ । त्यसैले भक्तपुर घुम्न आउने स्वदेशी र विदेशी पर्यटक दहीको स्वाद चाखेर मात्रै जाने गर्दछन ।
जुजु धौको मौलिकता पहिलो यसको स्वाद हो भने दोस्रो माटोको भ्यगः अर्थात कटारो हो । दही बनाउने विशेष विधि मात्र होइन यसको स्वाद र गुणस्तरका कारण पनि यो लोकप्रिय रहेको छ ।
काठ क्षेत्रमा गाईभैंसी पालन व्यवसाय हराउँदै जानु र कुमालेहरुले पनि भ्य् बनाउन छाड्नु तथा बजारले पनि प्लाष्टिकका बट्टाको माग गर्नुले भने जुजु धौको मौलिकता भने संकटमा पर्न थालेको व्यवसायीहरु बताउँछन । जुजु धौको नाममा साधारण दहीको व्यवसाय गर्नाले पनि जुजु धौको मौलिकता जोगाउन चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको उनीहरुको भनाई छ ।
स्थानीय पाठ्यक्रममा जुजु धौ

दहीका पारखीहरु मात्र होइन सर्वसाधारण सबैले भक्तपुरको जुजु धौलाई स्वादिष्ट मान्छन । मल्लकालमा स्वादिलो दहीको प्रतिष्पर्धामा भक्तपुरको जुजु धौले जितेको कथा आज पनि प्रचलित छ । भक्तपुरको यही जुजु धौको मौलिकता जोगाउन, यसको उपयोगिता, बनाउने विधि, यसको महत्वलाई संरक्षण गर्न भक्तपुर नगरपालिकाले यसलाई स्थानीय पाठ्यक्रममा समावेश गरेको छ । भक्तपुर नगरपालिकाको स्थानीय पाठ्यक्रम ‘ख्वपको पहिचान’ मा जुजु धौलाई पनि समावेश गरिएको छ ।
जुजु धौ भक्तपुरको मौलिक उत्पादन भएकोले यसको संरक्षणका लागि पाठ्यक्रममा समावेश गरेको नगरपालिकाले जनाएको छ।